Dr. Mîkaîl Bulbul û Dr. Hîkmetîn Atli do li Stockholmê li
Kitêbxana Kurdî semînerke pir hêja, pir bi fêde dan. Em gelek tiştên nuh fêr bûn.
Mistefa Aydogan moderatorê semînerê bû. Moderatoriyek mikemel kir. Herdu akademîsyenên hêja, xebatên wan, berhemên wan bi rengekî sîstematîk, pir xweşik bi me da nasîn. Nasandineke mikemel bû.
Dr. Mîkaîl Bulbul li ser Kolleksîyona Aleksander Jaba (1801-1894) û xebatên Mele
Mahmûdê Bazidî peyivî.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1992-10-31
Tirkiyê eskerî giran şandiye Kurdistana Başûr. Celal Talabanî êrîşa Tirkiyê
protesto kir, got emê hin dewletên dost agahdar bikin. Li gorî îdîayên medya
tirk kampên PKKê gişk ketine destên eskerên Tirkiyê. Mesûlên hukûmeta
Kurdistanê got balafirên Tirkiyê li hin deran êrîşî pêşmergeyan jî kirine, 14
pêşmerge hatine kuştin, 40 heb jî birîndar in.
Heger ev rast be felaketeke mezin e. Ji ber ku Îraq dengê xwe nake tirk nasekinin, çi ji destên wan were ewê bikin.
Dibêjin rê ji dila diçe dila. Min jî wer bawer dikir. Lê nuha min fêm kir ev her tim ne rast e. Carnan tu li hember yekî pir dilpak î, lê tu pê dihese dilê wî li hemberî te wek qîra reş e.
Di van çend rojên dawî da sê kesan wek mahrên pir jahrî bi min vedan. Ez him
xeyalşikestî bûm, him jî gelkî êşiyam...
Min tu carî bawer nedikir ev hersê kes(lê bi taybetî jî yekî ji wan)li hemberî
min ewê hewqaqsî dilreş û bêbext bin û li ciyê rehetiyê wek dûpişkê bi min vedin.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1988-10-30
*Îro Şakirê Miho hat komela me. Me bîstekê sohbet kir. Kêfa min pir jê ra hat,
merivekî zana, kibar e. Got ez dixwazim berpirsiyarên partiyên Kurdistana Başûr
bibînim. Min got ez wan nas dikim. Ezê bi wan ra têkiliyê deynim ji bo ku hevdu
bibînin.
*Husên Yildirim gerek îşev telefonî min bikira ji bo ku em hevdu bibînin, lê telefon nekir. Ew telefon
neke ez nakim.
Kêfa gelek kesan ji pêşniyara min "herin fûarê, çend
kitêban bikirin, bira fêda we bigihîje weşanxaneyan" ra hatiye.
Lema gelek
kesan ev twîtta min ecibandine û parve kirine. Diyar e dibê yekî ev tişt
bigota. Gotina rast xelk jê ra li çepika dixe.
Hinek dinivîsin, hinek çap dikin, hinek jî gerek bikirin. Heger bikir tunebin çerx nazîvire. Dibê kurd vê rastiyê bizanibin, dibê bi kirîna
kitêban alîkriyê bidin weşanxaneyan.
Kitêb neyên firotin kes çap jî nake.
Dema fûar vedibin her kurd kane çend kitêban bikire. Dibê meriv viya wek alîkariyeke kurdperweriyê bibîne, bi vê riyê destegê bide nivîskar û weşanxaneyan.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1986-10-29
Piştî danê nîvro ez çûm mala Mele Baharî Koçkaya. Min xwest li ser Fehmiyê
Licî ji bo Armancê pê ra
hevpeyvînek bikim.
Nexwest dîrek
bipeyive, got pirsan bide min. Min pirsên xwe danê. Ewê bersîvên wan binivîsîne
û dûra bide min.
Min dixwest pê ra sohbet bikim, lê wî pirsên nivîskî tercîh kir. Sohbet bûya
ewê baştir ba, pirs pirsê vedike. Lê dîsa jî baş e, meriv li ser Fehmiyê Licî çi binivîse baş e. Belkî jî ev cara pêşîye kurd li ser wî tiştekî dinivîsin.
Du roj berê min got şairî ji nivîskariya romanê zortir e,
lema gelek kesên bi şiirê dest bi rêwîtî û seruwena edebî dikin piştî demekê
dev ji vê rêwîtiyê ber didin, dest bi nivîskariya romanê ya jî çîrokê dikin.
Ji ber ku nivîsîna romanê ya jî çîrokê li gorî şiirê
rehettir e. Her kesê bi nivîsê, bi edebîyatê ra hinekî aşîna ye heger bixwaze
kane romanê binivîse.
Lê ew kes bixwaze jî nikane bibe şair. Ji bo şairîyê zanebûn, teorî, teknîk
tenê têrê nake; dibê ruhê şairiyê bi meriv ra hebe.
Kristoferê swêdî di programeke Xwe da henek bi serokê Tirkiyê Erdogan kir ji karê xwe bû. Wiha here Swêd jî ewê hêdî hêdî bibe Tirkiye.
Komedyenê swêdî Kristoffer Ahonen Appelquist di telewîzyona Swêd da dev ji programa
xwe ya mîzahî "Svenska nyheter/xeberên swêdî" berda.
Bi îhtîmaleke mezin li ser daxwaza serokê Tirkiyê Recep Tayyip Erdogan mêrik ji
karê wî derxistin. Çimkî Kristoffer Ahonen Appelquist di programeka xwe da li ser Erdogan jî hin henek
kiribûn.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1999-10-28
Îro eşkere bû bi rastî jî PKK sibe gurûbeke din ji Ewrûpayê
dişîne Tirkiyê. Li ser navê gurûbê, yekî bi navê Haydar di civîneke pressê da
got em gurûbek sibe diçe Tirkiyê.
Diyar e 29ê cotmehê yanî roja îlankirina
cimhûrûyeta Tirkiyê bi zanîn hatiye hilbijartin. Ez wer texmîn dikim.
Di civînê da navên kesên ewê herin û jimara wan eşkere nekir.
Îran û Kurdistana Rojhilat dikele, serîhildan, meş û protestoyên xelkê yên li dijî rejîma Îslamî nasekine. Xelk baş li ber xwe dide, êrîşên pasdaran nikane protestoyên xelkê bisekinîne.
Do 40 roja qetilkirina Jîna Amînî bû. Bi hezaran kurd çûn
ser gorra Jîna Amînî û rejîma îslamî, qatil protesto kirin.
Ji do da ye hêzên hukûmetê li gelek bajarên Kurdistanê û Îranê ji bo ku protestoyan rawestînin êrîşî xelkê siwîl dikin, sîlehan bi kar tînin.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1992-10-27
Radyoya BBCyê got nûnerên YNKê û PDKê beyan dane, gotine PKK şertên wan hemû
qebûl kiriye, ewê ji herêmê derkevin, ewê ji erdê me êrîşî Tirkiyê nekin.
Lê ji şertê Hukûmeta Kurdistanê yek jî dibê A. Ocalan peymana lihevkirinê îmze
bike.
Berê di nav me da şiir(helbest)populer bû, yên xwedî fantazî, yên dixwestin bibin edîb bi şiirê dest pê dikirin, dixwstin bibin şair.
Lê nuha rewş guherîye, êdî kes zêde xwe nêzî şiirê nake,
rexbeta ji şiirê ra pir kêm bûye.
Êdî roman di rewacê da ye. Yê dixwaze bibe edîb bi romanê dest bi nivîskariyê dike.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1996-10-26
Keçikeka bi navê Leyla Kaplan li Edenê li mudûrxaneya pûlisên Çewîk Qewetê
întîxareke bombeyî kir. Di întîxarê da sê pûlis, siwîlek û keçik mirin. Gelek
kes jî birîndar bûn. Keçik ji Qiziltepe ye.
Dewlet dixwaze vê întîxarê jî wek ya Dêrsimê ya Zeyneb Kinaciyê biçûk û karê yeka bi problem nîşan
bide.
Ev hefteyeke xanim ji ba diya xwe hatiye ji min ra qala serpêhatîyên xwe û tiştên li wir dîtine dike. Çû mehekê li ba diya xwe, xweng û birayên xwe ma.
Ferdên malbata wê gişan gundê xwe terikandine, nifte li deriyên xwe xistine,
koçî Antalyayê kirine. Ew jî ji mecbûrî çû Antalyayê ba diya xwe.
Lê ne malbata wê tenê, 50 malên xamoyîyan li Antalyayê çê bûne. Li
Qerejdaxê çêre nemaye, kes pez xwedî nake, lema xelk pir feqîr ketiye, giş bûne
karkirên tirkan.
Serokwezîrê Swêd Ulf Kristersson dixwaze gelek wezîran jî bi xwe ra bibe huzûra Erdogan, ji bo ku ew jî xwe bavêjin dexlê wî, nîşan bidin ku ew di soza xwe da cidî ne, ew li dijî PKKê ne, ewê li Swêd tu carî amanê nedin PKKê.
Wezîrê parastinê yê Swêd Pal Jonson gotiye, ”Helbet divê berê serokwezîr biçe. Lê ez û wezîrê karên derve Tobias Billstrom jî dixwazin herin. Heger çûna me ewê alîkariya bike, em amade ne herin. Em dixwazin vê pirsgirêkê çareser bikin, nezelaliyan ji holê rakin.”
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1986-10-25
Îro tiştekî pir ecêb hat serê min, min pir fedî kir. Min soz dabû Zîya Avcî
saet di 13.00a da me yê li bajêr hevdu bidîta. Berî ez herim ba wî ez dageriyam
mixaza Alensê, min ji xwe ra qelemek xweşi kirî. Ez qelemên xwişik, buha hez
dikim. Ez çûm qahwexana kekê Zîya Avcî lê bû. Seîd Aydogmuş jî li ba wî bû. Min silav li wan kir û xwe bera ser kursiyê da. Seîd got:
”Ew çi ye di kîsikê te da ye?
Hin komunîstên kurd li Diyarbekrê "Dibistana Marksîzmê" vekirine. Dikin Marksîzmê, komunîzmê fêrî kurdan bikin.
Meriv matmayî dimîne, nizane bikene, nizane bigrî !
Navê wê bi kurmancî kirine, ”Dibistana
Marksîst lÎ Amedê”.
Nizanin navê ”dibistana” xwe rast binivîsin, camêran dibistan vekirine. ”LΔ
nabe, dibê ”li” be.
Berî ku hûn dibistanê vekin dibê hûn kurdî fêr bibin, bikanibin navê dibistana
xwe rast binivîsînin, dûra dibistanê vekin.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1996-10-24
Şerê YNKê û PDKê berdewam e. Qaşo maşo do tirkan gotin li hev kirine.
Lê radyoya swêdî îro di xeberên xwe da got şer berdewam e. Heta yek baş zora yê
din nebe ji hev nagerin.
Meriv nizane bigrî, nizane bikene. Hîn azad nebûne, hîn Kurdistan çênebûye
dikin hevdu bixun. Ji dêlî ku destên xwe bidin hev, hêzên xwe bikin yek li dijî dijminê xwe şer
bikin, şerê hev dikin.
Kurdên peyayên(zilamên) Recep Tayyip Erdogan, hewqas bi hurmet, gewqas bi nezaket qala Erdogan dikin, tu dibêjî belkî qala bavê xwe, qala kalikê xwe dikin.
Tu dibêjî belkî Erdogan ne dijmin e, ne dagirkerekî welatê
wan e. Lema jî pir bi hurmet navê vî neyarê miletê kurd hildidin.
Lê civat jî, kurdên din jî ji vê şelafiya peyayên dijmin aciz nabin, kes nabêje ”law ma ev mêrik dagirkerê welatê we ye, bi milyonan kurd bi çolan nexistine, her roj zarokên we nade kuştin?
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1996-10-23
*Celal Talabanî do li Anqerê bû, bi Tansû Çîllerê û hin kesên din ra peyivî. Li
gorî rojname dinivîsînin di mesela rawestandina şerê YNKê û PDKê da li hev
kirine.
Yanî dagirkerên welatê wan bûne kevoka aştiyê, ew li hev anîne.
Meriv ne dîn ya jî kêmaqil be tirkan nake nabênciyê xwe. Bi destê xwe gorra xwe
dikolin.
Swêd û Fînlandiya bi Tirkiyê ra bazara teslîmkirina kurdan
dikin. Ewê kanibin kurdan bifroşin Tirkiyê ya na hîn ne xuya ye.
Lê îhtîmala
emrê Recep Tayyip Erdogan bi cî bînin pir zêde ye. Swêdî di beyanên xwe da vê sînyalê didin.
Berpirsên fînî û swêdî zû teslîmî Erdogan bûn, feqîran ala sipî zû hildan. Dibêjin teslîm !
Erdogan fêm kiriye pere û zor kevir jî nerm dike. Ji bo wê jî mêrik nikg kutaye
erdê, xwe li fînî û swêdiyan soromoro dike, azaran dide wan.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1996-10-22
Mîrhem Yîgît telefon kir, got me programa bi te ra ji 18ê vê mehê taloqî 3ê
meha pêş me kir.
Wek sebeb jî got, ”min pê ra negîhand haziriyeke baş bikim, nivîsên te gişan
bixwînim.”
Min nivîsên quncikê xwe Sitriyên Me dabûnê, ji bo ku berî programê bixwîne. Min
got bira nivîsan bixwîne û li gorî wê pirsan ji min bike.
Golikekî pîsik navê garanekê xera dike. Şexsekî har, zebanî, welatekî perîşan û wêran dike. Dibe sebe sebevê herbeke mezin.
Bala xwe bidin Xumeynî, Erdogan û Pûtîn çi anîne serê
welatên xwe dinyayê?
Sê şexsan welatên xwe û dinya kirine gola xwînê, bûne sebebên wêranbûna gelek
welatan û kuştina bi sedhezaran însanî.
Bi milyonan însan ji ber terora van zebaniyan bi çol û çepelan ketin.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1996-10-21
*Ev çend roj in nivîsandina Hindik-Rindik baş diçe. Ez kanibim her roj wiha
bixebitim pr baş e, di demek kin da ewê kitêbe xweşik a mîzahî jê derkeve.
Ez pir bi zimên da dikevim, ji bo ku zimanê wê tekûz be pir li ser disekinim.
Dixwazim cumleyên min, sentaksa cumleyan kurmancî be, bîna tirkî, swêdî jê
neyê. Carnan meriv bêhemdî xwe wek cumleyên tirkî dinivîse.
Nivîsa min a do(Tirkan şexsîyet bi gelekên me ra nehîştine)li ser ferqa nabêna tirkan û kurdan a ji bo ziman û muzîka wan e. Tirk çiqasî ji zimanê xwe, ji muzîka xwe hez dikin, kurd çiqasî ji zimanê xwe, ji muzîka xwe hez dikin?
Lê kêfa kesî zêde jê ra nehatiye, piraniya kurdan ji mijarên wiha hez nakin, naxwazin meriv qala nebaşiya asîmîlasyonê bike. Gava meriv dibêje bi kurdî bipeyivin, bi tirkî nepeyivin gelek kes aciz dibin.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
1986-10-20
Ez, Mûrad Ciwan, Nîmet Aydin û Mihemedê Hekarî em çûn Uppsalayê mala Necdet
Gundem, me civîna Redaksîyona Armancê li wir çêkir.
Berî em herin, min jimara 65a teslîmî çapxanê kir.
Di civînê da min Mûrad rexne kir. Em herdu jî redaktor in lê nivîsa ew tenê dixwîne, bi tenê
biryarê dide kîjan nivîsê çap bibe, kîjan nivîsê çap nebe.
Min got ne Mûrad tenê, ez û wî redaktor in. Dibê ez jî nivîsên Armancê berî
çapê bixwînim û raya xwe li ser bibêjim. Heger ezê nivîsan nexwînim ne rast e
navê redaktotiyê li ser min be, ezê dev jê berdim, bira Mûrad tenê be.
Beqalekî nêzî taxa(mehela)me heye. Xwediyê wê kurdekî ji Kurdistana
Rojava, ji Dêrika Hemko bû.
Carnan me riya xwe pê dixist, mêwe û sebze ji ser
dikirî. Ev çendake ketiye destê yekî tirk.
Berê min got belkî bûne şirîkên hev,
lê îro min fêm kir ketiye destê yekî tirk. Dibê ez riya xwe êdî ji ser qut bikim.
Çaxa di destê yê kurd da bû muzîka wî bi piranî tirkî û erebî bû, çend sitranên kurmancî jî li nav xistibûn lê pir hindik bûn. Tim tingeringa erebeska tirkî bû.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1986-10-19
Îro di rojnameya Aftonbladetê da li ser girtina Şêxê(Şêxmûs Cibran) nivîsek
heye. Yê nivîs nivîsîye wek min texmîn dikir Eşref Okumûş e. Nivîseke pir baş e.
Bi hevala Şêxê ra jî hevpeyvînek hatiye kirin.
Di herdu nivîsan da jî tê gotin Şêxê ji bo ku diya wî wefat kiribû çûye welêt,
em ditirsin were kuştin. Keçika hevala wî gotiye, ”rojekê berî girtina xwe
telefonî min kir, em peyivîn.”
Komeleyeke bi navê İttîhadul Ulema (Yekîtiya Aliman) li Diyarbekrê di 15-16ê mehê da civînek çêkir. Komele merkeza wê li Diyarbekrê ye, grûbeke îslamî ye, rêvebir û endamên wê Hizbulahên berê ne, Huda-Par in. Yanî rêxistineke îslamî ya kurda ye.
Civîna li Diyarbekrê vê komelê organîze kir, ev civîna 7a ye
çêdikin.
Ji her çar perçên Kurdistanê gelek dîndar, alimên kurd jî beşdarî civînê bûn,
di civînê da peyivîn.
Van alimên me yên kurd gelo ji bo miletê xwe çi xwestin, çi gotin ez pir meraq dikim.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1986-10-18
Çûm komelê. Mûrad Ciwan rismê Şêxê(Şêxmûs Cibran) da min, ji bo ku
bibim bidim rojnameya Aftonbladetê. Min risim bir Aftonbladetê, da
rojnamevanekî. Ewê li ser girtina Şêxmûs Cibran xeberekê binivîsînin.
Heger xeberekê li ser binivîsînin xêra Eşref Okumuş e. Ew bi Aftonbladetê ra
peyivî. Belkî Eşref bi xwe binivîsîne. Di rojên wiha da mihîmiya kesên wiha xuya dibe.
Di bûyerên wiha da fêda Mahmûd Baksî jî pir digihîje kurdan. Camêr alîkariya her kurdî dike.
Ez ji tenêtiyê xelas bûm. Xanim îro hat. Bîstik berê çûm balafirxanê pêrgî. Nexweş ketiye, xwe bi zor gîhand malê.
Ev meheke ez bi zorê fêrî tenêtiyê bûbûm, nuha carek din ezê paşpaşko vegerim, ji nuh ve
xwe fêrî jiyaneke nuh bikim.
Welhasilî kelam jiyan pir kompleks e, meriv ji germê gazina dike, ji sermê gazina
dike, ji tenêtiyê gazina dike, ji qelebalixê gazina dike.
Xanim destvala nehatiye, barek şîranî bi xwe ra aniye. Em salekê her roj bixun,
dîsa jî hejîr, mişmiş, benî, tû, xurme, mewîj, loqim û îsotên me naqedin.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
1992-1017
Me îro civîna redaksîyona Armancê çêkir. Necdet Gundem jî vê carê hat civînê.
Ev çend civîn bûn hin mazeret nîşan dida û nedihat civînê. Me nivîsên vê jimarê
tespîtkirin, her kesî para xwe girt.
Nivîskarê rojnameya Yenî Şafakê Yusuf Kaplan, li Diyarbekrê di Civîna Alimên Îslamî da li dijî navê Kurdistanê derketiye, gotiye navê Kurdistanê ji bo me problem e, dibê navê Kurdistanê neyê bikaranîn, bibêjin kurdên Îraqê, Îranê, Sûriyê...
Yusuf Kaplan merivekî neyarê miletê kurd û navê Kurdistanê
ye. Her kurdê hinekî şiyar, xwenas vî faşîstê neyarê qewmê kurd û navê
Kurdistanê nas dike.
Heger meriv pir ne bêxîret be, ne wek wî be, vî xebîsê nazîstê neyarê miletê kurd û Kurdistanê dawetî civîna xwe, cimata xwe nake, li nazîst û zirzopekî wiha gudarî nake.
Du roj berê min li ser mesela rakirina xerîteya Kurdistanê ji ser deriyê Zanîngeha Zaxo, pirsek ji serokê Zanîngeha Zaxoyê kir. Min got te soz dabû hûnê xerîteyê dîsa li dewsa wê bi cî bikin, gelo we kir ya na?
Berî nuha bi mehekê xerîteya Kurdistana mezin ji ser deriyê Zanîngeha Zaxoyê
rakirin, xerîteya başûrê Kurdistanê danîn dewsa wê.
Gelek kes ji vê yekê aciz bûn û rexne kirin.
Serokê Zanîngehê Dr. Nazim Çeqsî got piştî lêkolînê emê xerîteyê dîsa li wir bi
cî bikin.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1985-10-16
Di weşana Partiyê Pêşengê jimara 33a da nivîsek bi navê ”Demîrelîn konuşan
Turkiyesî” hat weşandin. Di nivîsê da bi ya min hin analîzên çewt hebûn, min
nivîs rexne kir. Min du rûpel bi tirkî nivîsî û di 18ê mehê da da Rojvan Yeşîl.
Hêvî dikim çap bikin.
XXX
1986-10-16
Min îro di telewîzyona Swêd da li programeke li ser filistîniyan temaşe kir. Di
programê d abi çend filistîniyan ra hevpeyvîn çêkirin. Hestên wan yên li ser
welêt, welat ji bo wan çi ye ji wan pirsîn. Yekî got:
Tirkiye êdî ne ji bo me kurdan tenê, ji bo tirkan jî bûye zindan û cahnimeyeke rastîn. Teror û zilma xwe ji kurdan dan destpêkirin, lê dûra dor hat ser tirkan jî. Nuha tirkan jî qaje qaja wan e, qefle bi qefle ji Tirkiyê direvin.
Heta kurd negihîjin azadiya xwe tirk jî ewê tu carî ruyê rehetiyê nebînin. Ewê jî tim wiha birçî û perîşan bin, feqîr û parsekên li ber deriyên ewrûpiyan bin.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1996.10-15
*Min wê rojê nivîsek li ser kemanjenê bi nav û deng Nîccolo Paganînî wergerand
kurmancî. Nivîs programeke radyoyê bû.
Min îşev ji nivîskara wê nivîsê ra nameyek sipasiyê nivîsî. Sibe ezê bi kopyeke
wergera kurmancî jê ra bişînim.
Dema ev yek hati bihîsitin gelek kes bi vê guhertinê aciz bûn, di medyaya sosyal da serok û berpirsiyarên Zanîngeha Zaxoyê rexne kirin.
Ez jî yekî ji wan kesan bûm, min di bloga xwe ”Hindik-Rindik” da nivîsek jî li
ser vê meselê nivîsî.
Piştî mesele hat bihîstin û rexne zêde bûn, serokê Zanîngehê Dr. Nazim Ceqsî got:
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
1999-10-14
Wezîrê Dewletê(parlameneterê ANAPê ye) yê berpirsiyarê têkiliyên Yekîtiya Ewrûpayê û mafên însanî M.Alî Îrtemçelîk îro bi gelek şexsîyet û berpirsiyarên rêxistên sivîl ra li ser problemên mafên însanî civînek çêkir.
Letîf Reşîd bi 162 rayan bû serokê Îraqê. Berhem Salih 99 ray girtin û qezenc nekir, ji serokkomariyê ket.
Hilbijartina serokê Îraqê ya îro tam bûye wek porê dînan, meriv nizane kî havalê kê ye ?
Min digot belkî Berhem Salih namzetê YNKê ye û Letîf Reşîd jî yê cepheya PDKê
ye. Rûdawê jî got Berhem Salih namzetê YNKê ye.
Ji bo wê jî min germ germ nivîsek* li ser vê dubendiya PDKê û YNkê nivîsî, min PDK û YNK ji ber
bêtifaqiyê, ji bo ku li hev nekirine rexne kir.
Gelek dezgehên kurdan hene haya min jê tune ye. Înternetê dinya biçûk kiriye, meriv tiştan rehet dibihîze, ev rast e.
Lê ji ber ku tişt pir in wext têrê nake. Hin tiştan meriv pir dereng dibihîze.
Ez îro di twîtteka Mistefa Acar da bi hebûna ”Dem&Pirtûk”ê
hesiyam û bûm şopînerê wê.
Haya min ji "Pirtukakurdî" heye, ez xwediyê wê nas dikim, lê haya min ji hebûna "Dem&Pirtûk"ê tunebû.
Kêfa Mistefa ji vê agahiya min ra hatiye, gotiye belkî te hin kitêb jî temî
kirin?
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
1986-10-13
Li zarokxana keçika me li ser kurdan û Kurdistanê panoyek înformasyonê hazir
kiribûn.
Min alî wan kir, li ser kurdan û Kurdistanê hin agahî û risim dan wan.
Ji bo ku zarokên din di heqê kurdan û Kurdistanê da hin tiştan fêr bibin,
welatê hevala xwe nas bikin.
Panoyeke pir xweşik çêkiribûn.
Sal bi sal xwezî bi par. Îsal ji me kurdna ra pir xerab hat, Çar dewletên dagirker wek ggurên har çarhawêlî me girtine, bi xezebeke giran dajon ser me.
Me got belkî sedsala 21ê bibe sedsala azadî û serxwebûna me, lê texmîna me şaş
derket. Bi kêmanî destpêk xerab e. Hêvî dikim baştir bibe.
Êdî ne yek, çar dewlet di eynî demê da, carnan jî bi hev ra wek gurên
har xarî me dikin.
Tirkiye, Daîş, Heşda Şabî, Sûrî, ne bes bû, Îran jî li wan zêde bû. Li gorî
xeberên ajansên dinyayê pasdarên rejîma
Îslamî li Kurdistanê bi rengekî hovana êrîşê dibe ser kurdan, xelkê siwîl bi
xedarî gulebaran dikin.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1992-10-12
Ji bo rawestandina şerê di nabêna PKKê û cepheya kurdên başûr da komîteyek hatiye çêkirin.
Li gorî agahdariya Teha Berwarî, li ser daxwaza serokê Meclîsa Kurdistanê û
serokê hukûmetê bi hin hêzan ra civînek hatiye çêkirin. Hêzên beşdarî civînê
bûne ev in:
-Yekbûn, Hevgirtin, PDK, Kawa, Vejîn, KUK, PDK-Îran û çend hêzên Kurdistana
Başûr.
Tenêtî carnan tercîh e, carnan qeder e, carnan jî mecbûrîyeteke demkî ye. Wek xewnekê ye, tê û dihere.
Tenêtiya min mecbûrîyeteke demkî ye. Rojên bi jimar zû diqedin. Pir çû, hindik ma.
Însan mexlûqekî pir jêhatî ye, xwe zû întîbaqî şertan dike. Zû xwe diguherîne.
Ev tiştekî baş e.
Ev sê hefte ne ez bi tenê me.
Du sê rojên pêşî zor bû, lê dûra fêr bûm.
Ez berê jî gelek caran bi tenê mame,
him jî carnan bi salan.
Lê wext di ser ra derbûs bûye, meriv dibe tiştekî din.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
1996-10-11
*Îro danê êvarî ji kar derketim çûm studyoya MD TVê, ba Mîrhem Yîgît. Wî xwestibû em carê hevdu bibînin. Me hinekî sohbet kir. Xwest ez beşdarî programeke li ser rexnegiriyê bibim. Min pêşniyara wî qebûl kir. Got heta dawiya vê mehê emê programê çêkin.
Berpirsiyarên Tirkiyê har bûne, Kurdistan li me kirine
dojeh. Bi perçê dagirkirine êdî qîma xwe naynin.
Li rojava û başûrê Kurdistanê
jî bi sedan şargeh û qereqolên eskerî avakirine, dixwazin başûr û rojavayê
Kurdistanê jî bigrin. Jixwe qismek girtine jî.
Har û çavsorî bûne, bela xwe di yûnanan, di êrmeniyan jî
didin. Tiliya xwe xistin nav Lîbyayê, Somalîyê, Yêmenê jî.
Yanî bûne gurên har, dibêjin zor pere dike, lema jî em kanibin bi kê emê lêxin, welatê wan dagir bikin.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
1992-10-10
Li Kurdistana Îraqê Şerê PKK û hêzên kurdên başûr îro jî dom kir. Celal
Talabanî îro li Hewlêrê bi rojnamevan ra civînek çêkir. Di civînê da got:
Cîranekî min ê swêdî heye, nabêna min û wî pir baş e.
Merivekî
pir orjînal e. Her kar ji deta tê. Gava serê min dikeve tengasiyê ban dikimê.
Nuh teqawit bûye, vala ye, dihere li daristanê digere, kakivîlkan (kivarakan)
top dike.
Du roj berê torbak di dest da di ber deriyê min ra derbas bû, min got ew çi ye?
Got kakivîlk in, daristan tije ye.
Do piştî civîna
nivîskar, lêkolîner Keremê Serhedî ez hevalê xwe yê ezîz Qutbedîn Aliş
dageriyan aşxaneyeka nêzî wir.
Me got ji me ra tim wa lê nayê, emê bîrayeka xwe
ya cemidî vexun, bîstekê sohbet bikin, dûra emê herin malikên xwe.
Min digot belkî emê bîrakê tenê vexun. Lê yek bû dudu, dudu bû sisê. Qutbedîn
got yeka din jî, ez teslîm bûm, min ala sipî hilda, min got bes. Jixwe nabêna
min û bîrayê tune ye.
Lê yê Qutbedîn ne xema wî bû, belkî kanîbû duduyên din jî vexwara.
Bi gilî û gazinan, bi girî û hustuxwarkirinê em ji bindestiya tirkan xelas nabin, azadî û serxwebûna xwe bi dest naxin. Xebat lazim e, fedekarî û berdewamiya micadelê lazim e.
Îcadên herî dûrî aqil, serketinên herî mezin bi ezm û xebatê bûne.
Xurtiya dijmin a îro dibê me bêhêvî neke, tu tiştek ne ebedî ye. Împaratoriya Romayê çû, ya Osmanî çû, Qeyserê Rûsyayê, Şahê Îranê çûn, Hîtler çû. Ewê jî herin, dibê şika me ji viya tune be. Lê bi xwe naçin, dibê em bixebitin, zorê bidinê, lê bijdînin, li ser sist nekin.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1986-10-09
Ez çûm mala Malmîsanij, me bi hev ra nivîsên Armancê xwendin, rast kirin.
Em
hetanî derengê şevê li ser xebitîn.
Di vegerê da otoboza şevê tune bû,
problemek hebû. Ji mecbûrî ez paş da vegeriyam mala wî, bi şev li wir raketim.
Keremê Serhedî di beşê semînerê yê pêşî da bi belge û dokument bi kinî qala
sebeb û faktorên Serîhildana Şêx Seîd û Îxaneta Bînbaşî Qasim(Kasim Ataç) kir.
Di beşê duda yê semînera xwe da jî li ser dagirkirina Kurdistanê ji alî Osmaniyan
ve sekinî û di vî warî da qala tesîr û rola Îdrîsê Betlîsî kir.
Serokê Tirkiyê Recep Tayyip Erdogan du kurdên nexweşên giran in ”efû” kirine. 30 sal e êsîr ketine destê dewleta tirkan, herdu jî nexweşên pir giran in, efendî mezinatî kiriye, ew ”efû” kirine.
Azadbûna wan helbet meriv pir kêfxweş dike, çavên malbatên wan ronî be.
Lê dibê
neyê jibîrkirin bi sedan nexweşên wek wan di zindanên wan da li ber mirinê ne.
Bi hezaran însan 20, 30 sal e di hefsan da ne.
Her ku karê serok û berpirsiyarên Tirkiyê baş naçe, her ku çerx û dolaba wan a hîle û firildaqan baş nagere, her ku îtîbara wan li dinyayê tê qurişekî, kes naxwaze silavê bide wan êrîşî kurdan dikin, heyfa xwe ji kurdan digrin.
Bêîtîbar dibin êrîşî me dikin.
Birçî dibin êrîşî me dikin.
Topê davêjin êrîşî me dikin.
Xelk wan pîs dike êrîşî me dikin.
Rezîl bûne, gurrî bûne, kurmî û kotî bûne xwe di dîwarê me kurdan didin.
Çavên wan me dibirre, çimkî kanin bi me. Lema gav û saetê pê li serê me dikin.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
1992-10-07
Li gorî xeberên rojnaman, radyo û telewîzyonê şerê PKKê û
hêzên kurdên başûr îro jî dom kiriye. Dibêjin şer ji sînorê Sûriyê bigire,
hetanî ser sînorê Îranê dom dike.
Mesûd Barzanî di beyana xwe da got:
”Çi ji destê me hat me kir, lê me nikanîbû ew îqna bikirana. Bêyî midaxeleyeke
eskerî tu riyeke din li ber me nema.”
Tirk wek milet ne xwedî tu medenîyet in, tu îcat û keşfên wan tune ne, ji însanîyetê ra di tu warî da tu eserek nexuliqandine, tu keşfeke wan tune ye.
Lê dîsa jî dibê meriv heqaê wan nexwe, Ezîz Nesîn qala îcadeke tirkan ya herî
mezin kiriye, gotiye:
”Îcada me tirkan ya herî mezin dew e. Me av tev mêst kir, dew îcad kir”.
Yanî av tevî mêst kirine, li hev xistine, bala xwe danê rohn bûye, nav kirine ”ayran”.
Ev jî bûye îcada tirkan ya herî mezin.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
1992-10-06
*Muzafer Ûzun ji min ra got li xeberên swêdî gudarî kiriye,
di xeberan gotine pûlisên alman du kesên lubnanî girtine, pûlis gotiye ew
qatilên Dr. Sadiq Şerefkendî ne.
Bi wan ra gelek pere û huwîyetên sexte girtine. Li gorî beyana pûlis şopa
tiliyên yekî li ser dabançeya di kuştina Sadiq Şerefkendî da hatiye bikaranîn
tespît kirine.
Ji ber ku telewîzyona Swêd îniya borî di programeke
hicîwî(satîrî, tinazî, henekî)da henek bi serokê Tirkiyê Recep Tayyip Erdogan
kiriye, Erdogan pir hêrs bûye.
Wezareta karên derve ya Tirkiye îro ban konsulê
Swêd yê Tirkiyê Staffan Herrstrom kiriye, Swêd protesto kiriye.
Tirk nikanin fêm bikin meriv çawa kane li ser serokê Tirkiyê
yê birêz û pir bi qîmet Recep Tayyip Erdogan programeke wiha çêbike ?
Ev ne karê aqil e. Tiştekî wiha nayê qebûl kirin.
Di demek kin da dinya pir guherî. Gelek wasiteyên, amûrên ragîhandinê çêbûne. Medyaya sosyal pir belav bûye, gelek kes bi kar tînin.
Hin kurd di You Tube gelek programên bi tirkî çêdikin. Belkî hin platformên din jî hene ez nizanim.
Ez
qet li van platform û prpgramên bi tirkî temaşe nakim. Ez tu carî nabim mişteriyê tirkiya wan û asîmîlasyonê.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
XXX
1996-10-05
Çûm semînera Emîr Hesen Pûr. Semîner li ser rojnamevaniyê ya jî li ser
komînîkasyonê û rola wê bû. Semîner awî baş bû, înformatîf bû. Merivekî zana
ye.
Lê zanînên wî yên li ser bakurdê Kurdistanê pir kêm bû. Lema jî di hin analîzên
xwe da digihîşt netîceyên şaş.
Li hemberî zulm, teror û dagirkerîya Tirkiyê her şiklê xebatê, her babetê micadelê û her şer meşrû ye.
Lê dibê em xebata, micadeleya, şerê ji karê bêtir zirarê
dide me nekin.
Gava însan bizanibe bi şer nikane zora dijminê xwe bibe, şer li zirara meriv e, meriv şer nake, riyeke din diceribîne.
Welatperwerî, kurdperwerî, li kurdayetiya xwe xwedîderketin, bûye karê merivên bi şexsîyet, merivên baş, bi xîret. Ji tirsa dewletê, ya jî ji bo menfaetê eslê xwe înkar nakin, ji welatê xwe, ji zimanê xwe hez dikin, diparêzin.
Yên bêşexsîyet, yên pîs xwe ji kurdayetiyê dûr dixînin, kurdbûna xwe vedişêrin, şelafiyê ji tirkan ra dikin.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
1986-10-04
Ez bi Cemşîd Heyderî peyivîm, min jê rica kir, ji
bo ku ji Kerîmê Husamî ra bibêje bira pêşgotineke nuh ji kitêba xwe
ra binivîsîne.
Pêşgotina kitêbê li komelê wenda bûye, em digerin, nagerin nabînin. Qey hevalên
dinivîsin bi şaşî avêtine.
Mûrad Ciwan xwest ez bi kekê Kerîm ra bipeyivim, bibêjim bira pêşgotineke
nuh binivîsîne.
Lê ez fikirîm Çemşîd pê ra bipeyive baştir e, ew pir dostên hev in.
Mêrik biqehere heqê wî ye. Meriv pêşgotina kitêba xelkê wenda nake.
Di telewîzyona Swêd kana 1ê da programeke bi navê ”Det sitter i väggarna” heye. Min nuha lê temaş kir. Ez her hefte lê temaşe dikim.
Tercumeya navê programê hinekî zor e, teqrîben tê maneya tarîxa di dîwaran da ya jî tarîxa dîwaran.
Bi îngilîzî "it sits in the walls."e
Program li ser tarîxa xaniyan û çîroka xwediyên wan e.
Kesên xaniyên kev kirîne dixwazin tarîxa xênî bizanibin. Xanî kînga lê bûye û
hetanî nuha çend dest guhertiye, yên tê da mane kî bû ne?
Lêkolînerê bi navê Rickard Thunér(yekî entîkaciye) bi sebreke mezin, bi hûrgulî
bi dû tarîxa xênî dikeve.
Lawê min Azad, ji sehafekî Încîlek kevn kiriye. Çapa pêşî di
sala 1860î da çap bûye. Keşeyekî swêdî bi navê Peter Fjellsted weşandiye. Sê cild in, bi meal in, yanî bi mane,
bi îzah in.
Di cilda 1ê da xerîteyeke Încîlê(Bîblîa) heye. Navê wê ”Xerîteya Încîlê” ye.
Di vê Xerîteya Încîlê da Kurdistan jî heye.
Ev Încîl tercumeyî îngilîzî jî bûye.
Hin partiyên kurd carnan hin karên pir bêmane, bêfêde û hinekî jî beradayî dikin.
Tiştê dikin, pêşek pere lê xerc dikin, lê ne ji wan ra, ne jî ji miletê kurd ra
tu kar û fêdeyeke wan karan tuneye.
Hin însan tên ba hev, çend rojan dikin
leqleq, bi hev ra çend risman digrin, di medyaya sosyal da belav dikin, mesele diqede.
Ê dawî, ji bo çi ye, ne diyar e.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
1986-10-02
Nivîsên Armancê yên li ba min, min giş xwendin, rast kirin û birin danîn
komelê.
Min pêşgotina kitêba Kerîmê Husamî nedît. Bi îhtîmaleke mezin wenda bûye. Heger
wisa be pir xerab e. Min ji Mûrad Ciwan ra got, pir qeherî. Hêvî dikim wenda
nebûbe, ketibe derekê.
Îro bi hezaran kurd li Stockholmê li piya bûn, li civîn û protestoyan
bûn.
Sorîn Masîfî xanima şaira hêja saet di 13a da li Kitêbxaneya Kurdî kitêba xwe(dewlet,
xweh, şiir) da naîsîn. Berê ez çûm min ki wê gudarî kir.
Xanima hêja kitêba xwe berê ji min ra îmze kiribû û xistibû çentê xwe. Ji ber
vê qedirşînasiya wê ez pir dilşa bûm.
Cara pêşîye kursiyên kitêbxanê têr nakin, însan ji pê dimînin.
Yanî salon hetanî ber dev tije bûbû. Ji ber ku zimanê civînê bi swêdî bû gelek
swêdî hatibûn.
Bêxwediya Înternetê, medyaya sosyal dinya li me pir biçûk kiriye, çi li ku dera dinyayê diqewime meriv kane tavilê di telefona xwe da bibîne, bixwîne.
Tiştên meriv dixwaze bixwîne, bixwîne pir in. Lê meriv pê ra
nagihîne gişan bixwîne. Dema meriv naxwîne jî ji meriv ra dibe meraq û derd.
Lê meriv dixwîne jî carnan pê xemgîn dibe, ew jî dibe derd.
Yanî meriv dixwîne dibe derd, naxwîne dibe derd. Vê teknolojiya bêxwedî însan xistine sitreseke mezin, înformasyona bênabên, întensîv însên mest dike. Meriv ji pertav da dikeve.
Weşandina hin notên xwe yên rojane û nivîsên xwe yên kevn didomînim. Min got bira wenda nebin. Ew jî tarîxeke. Do ez çi bû me, çi fikirî me bira were zanîn.
1986-10-01
Ez, Mûrad Ciwan, Ziya Avcî em çûn şîna Kesrayê lawê Cegerxwîn. Lawê wî mir,
xort bû. Kezeba meriv dişewite. Erê emê gişên bimrin lê qebûlkirina mirina
xortekî zor e. Gava mirin bêhemdî û wiha zû tê meriv şok dibe. Mirin jî carnan
bêedaletiyê dike.
XXX
1992-10-01
*Şerê gerîlayên PKKê û leşkerên Tirkiyê îro jî li gelek deran dom kir. Li gorî
xeberên medyayê şer pir giran û berfireh e. Qala kuştiyan nehat kirin.
Tirkiyê bi dehhezaran leşker û sîlehên giran ajotiye cephê. Gerîlla jî bi
keleşê şer dike.
Hêvî dikim zayîateke mezin nedin.
