Neteweyên Yekgirtî, Emerîka û Yekîtiya Ewrûpayê di raporên xwe da diyar kirin ku di tîcareta narkotîkayê da Tirkiye hîn jî welatê niftê ye û ji sedî 93-ê narkotîka dikeve Ewrûpayê ji alî mafya tirk ve tê organîzekirin.
Ofîsa li Dijî Narkotîkayê ya girêdayî Neteweyên Yekgirtî(UNODOC), Wezareta Derve ya Emerîka û Yekîtiya Ewrûpayê raporên xwe yên sala 2009-an ya derbarê tîcareta naorkotîkayê da eşkere kirin.
Di hersê raporan da jî tê gotin ku di sewqîyata narkotîkayê da Tirkiye hîn jî welatê sereke ye.
Ji xwe Tirkiyê heta nuha tu carî ev serokatî ji dest xwe bernedaye, hersal diraporan da Tirkiye him di qaçaxçîtiya narkotîkayê da û him jî di tîcareta jinan da Tirkiye tim welatê yekem e.
Loma jî tiştekî pir ne xerîb e ku Tirkiye îsal jî welatê yekem be.
Di raporê da tê gotin ku li gel krîza aborî ya navnetewî bazara esrar, kokaîn û afyonê mezin dibe û krîz zêde tesîrê lê nake.
Li gor raporê narkotîka herî zêde ji Tirkiyê derbasî Ewrûpayê dibe. Ji 110 tonê eroîna li Ewrûpayê tê firotin ji sedî 85-ê wê bi destê mafyaya tirk derbasî Ewrûpayê dibe û tê belavkirin.
Di sala 2009-an da 85 ton narkotîka ji Tirkiyê derbasî Ewrûpayê bûye û ev jî tê wê maneyê ku ji sedî 93-ê bazara Ewrûpayê ya narkotîkayê di destê mafiya tirk da ye.
Û ev serokatî ji destpêka sala 1980-î û virda ye wer di destê mafya û çeteyên tirk da ye û tu carî jî ji dest wan derneketiye.
Ji ber ku ev kar bi piranî bi destek û alîkariya dewletê dibe û loma jî mafya tirk sal bi sal mezintir û xurttir dibe.
Li gor îdîa hin pisporan bi saya serê vê tîcareta jinan û qaçaxçîtiya narkotîkayê ye ku tu krîzeke aborî tesîrê li aboriya Tirkiyê nake.
Ji ber ku li gor texmîna hin der û doran li dora 400 milyar dolar pereyê reş di ekonomiya Tirkiyê da digere û ev pereyê reş nahêle Tirkiye têkeve krîzeke aborî.
Weke di raporan da jî hatiye gotin, hîç krîzeke aborî, çiqas mezin dibe bila bibe, tesîrê li bazara narkotîkayê nake.
Di van 2-3 salên dawî da li Emerîka latînî û li Ewrûpayê gelek gelek welatî top avêt, îflas kir.
Lê Tirkiye qet ne xema wê ye, dinya xera bibe jî ew her eroîna xwe difroşe û bi milyaran pereyê xwe qezenc dike.
Heger di nava dewletê da(artêş, pûlis û îstîxbarat)hin hêz ne li pişt vî karî bin ne mimkûn e ku ji sedî 93-ê bazara narkotîkaya Ewrûpayê di destê mafya tirk da bimîne.
Ji bo mezenayiyeke wiha alîkariya dewletê divê, bêyî alîkariyên îstîxbaratî, leşkerî û pûlisî ne mimkûn e ku mafyayek bikanibe hewqasî mezin bibe.
Di belge û wesîqeeyên doza Ergenekonê da derket ortê ku artêşa tirk ji tîcareta narkotîkayê bi milyonan dolar qezenc kiriye û bi wan peran jî çek û cebixane ji Ewrûpayê kirîne û li hember PKK-ê û kurdan bikaranîne.
Hetanî nuha bi dehan pûlis û zabitên rutbebilind bi serokên çete û mafyayê ra hatine girtin.
Loma jî raporên li jor rastiya ku herkes pê dizane tenê dubare dike.
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar