Xarpêt çima bûye bajarekî hewqasî neyarê kurdan?

Do li Xarpêtê(Elezîzê)di maça Wanspor û Elazigsporê da teşxele derket. Alîgirên Elazigsporê ji trîbûnan tişt avêtin ji nava sahê da. Serê hakem şikya. Rezervazyonên otêlê betal kirin. Maç betal bû.
Alîgirên Elazigsporê êrîşî alîgirên Wansporê kirin, bûyerên ne xweş çêbûn.
Ev ne cara ewil e di nava siporciyên xarpêtî(Elezîz sporê) û kurdên bajarên din da teşxeleyên ne xweş derdê.
Sporciyên xarpêtî ji taximên kurdan hez nakin, tim bûyeran derdixin.
Xarpêt ji berê da ye(100 sal e) dewletê kiriye bajarekî faşîst, bi alîkariya dewletê hêzên antî-kurd lê xurt in.

Bûyeran berî maçê bi rojekê dest pê kiriye. Berî maçê bi çend seetan rezervazyonên li otêlan hatibûn kirin, giş betal kirine. Qafîleya sporciyên wanê ciyê raketinê nedîtine, çûne Çewlikê.
Lê ne ev tenê, gef li sporciyên wanî xwarin, tiştên pir giran gotin. Bû wek şerê Ukrayna û Rûsyayê.
Xarpêt di salên 1970-1980´î da jî wek hêlîna faşîstan bû. Wasîteyên bi plaqeyên Dîyarbekrê, Mêrdînê, Wanê û gelek bajarên din ên Kurdistanê newêrîbûn ji Xarpêtê derbas bin.
Bingehekî vê yekê yê sosyolijîk, tarîxî, sîyasî heye. Dewleta tirk, kemalîstan demografîya Xarpêtê guhertin.

Xarpêt berî Serîhildana Şêx Seîd kelayeka kurdan bû, alîgirên Şêx Seîd li Xarpêtê xurt bûn.
Piştî têkçûna Serîhildana Şêx Seîd dewletê dest bi guherîna demografîya Xarpêtê kirin.
Di nabêna 1925-1927´da bi hezaran mahcir(qereçî û yên din)ji Romanyayê anîn, li Xarpêtê bi cî kirin.
Çend salan nabên dan koça ji Romanyayê, di nabêna 1934-1938´a da dîsa ji Romanyayê bi riya mubadeleyê bi hezaran însan anîn, li Xarpêtê, herî zêde jî li navçeya Kovancilarê bi cî û war kirin.

Dewletê ji wan ra xanî çêkirin, ew xistin kar, qirêdî dan wan, ew kirin xwedî kar.
Kesên anîbûn kirin zilamên dewletê û neyarên kurdan.
Eynî tişt anîn serê Erzîncanê jî. Kemalîst ditirsiyan Erzîncan bibe paytexta, kela Kurdistanê. Bi lez demografîya wê jî guhertin, ew jî kirin bajarekî tirkan ê antî kurd.

Ji Bûlgarîstanê û Yûnanîstanê jî bi sedhezaran koçber anîn li Kurdistanê belav kirin.
Guhertina demgrafîya Kurdistanê piştî Şerê Cîhanê yê Yekê, Serîhildana Şêx Seîd û Serîhildana Dêrsimê bi berfirehî hat domandin.
Ji Balkanan, ji Kafkasan, ji Îranê, ji Çînê Uygur anîn li hin bajarên Kurdistanê yên sitratejîk bi cî kirin.
Koça Uyguran ji 1940´î heta 1960´î dom kir. Hin uygur li Wêranşarê jî bi cî kiribûn, erd dabûn wan. Lê piştî çend salan bar kirin, çûn metropolên Tirkiyê.
Piştî 1980´î jî dîsa dest pê kirin, vê carê ji Afganîstanê Ozbek anîn, li Serê Kanîyê û li hin derên din bi cî kirin.
Meriv van koçberên dewletê di 100-150 salên dawî da li Kurdistanê belav kirine li Amedê, li Bismil, li Wanê, li Betlîsê, li Xarpêtê, li Erzeromê, li Mûşê, li Çêrmûgê, Swêregê, Erxeniyê, li Serê Kanîyê, li gelek wîlayet û qezayên Kurdistanê dibîne.
Yanî xarpêtiyên neyartîya kurdan dikin, êrîşî alîgirên Wansporê dikin piranîya wan koçberên romen in, zilamên dewletê ne, dewlet bi gelek riyan û metodan wan perwerde, sewq û îdare dike. Hêzên faşîst, partiya MHP´ê li Xarpêtê bi destê dewletê hatiye xurtkirin.
Yanî êrîşên ser siporciyên Wansporê, Amedsporê îdeolojîk e, antî-kurdîtî ye. Êrîşkar çeteyên dewletê ne. Dibê em tarîxa xwe, bingehên civakî, sosyolojîk ên van êrîşan bizanibin.