22 september 2020

Rûmeta kurdan...

 


Mucahît Bîlîcî xoce, li ser êrîşên tirkan ên ser kurdan û bi van êrîşan ra rûmeta(heysîyeta)bi darê zorê ji destê kurdan hatiye girtin nivîseke xweş nivîsîye. 

Tirk, çi dewlet, çi siwîl, her roj li vir û li wir, bi êrîş, lêdan û lînckirinên xwe kurdan bêrûmet dikin, bi şeref û xurûra wan dilîzin, heqaretên nemayî li kurdan dikin. Kî çi bşne serê kurdan, çi zulm û heqaretê li kurdan bike jê ra dimîne.


Neyartiya kurdan êdî ne ji alî hêzekê, gurûbekê, partiyekê tenê ve tê kirin, dewlet, hukûmet, civata tirk jî bi xurtî êrîşê kurdan dike.


Li Tirkiyê heqaret û zulmkirina li kurdan, ji alî pûlis û leşkeran ve îşkencekirina kurdan, bûye beşekî jiyana her kurdî. 


Û ji bo ku kurd jî di van salên dawî da ji desthilat hatine xistin, nikanin ji qesasên heyfa xwe bigrin, nikanin bersîvê bidin qesasan û êrîşkaran. 


Ev pasîfî û bêçaretiya kurdan jî him dewletê û him jî tirkên siwîl bêtir bêperwa dike, di her fersendê da kurdan pîs dikin, rûmet û xurara wan tînin pênc peran.


Mucahîd Bîlîcî, di nivîsa xwe ”Kurt haysîyetî” da dibêje heger kurd ji desthilanîn nehatina xistin, heger hêzeke kurdan diparêze hebûya, heger kurdan bikanîbûya bersîv bidana êrîşkaran, bikanîbûna heyfa xwe bigirtana, heger êrîşkaran bizanîbana zulma li kurdan dikin ewê ji wan ra nemîne, ev zulm nedikirin, newêrîbûn kurdan hewqasî bêrûmet û rencîde bikin.


Nivîs bi tirkî ye û di malpera ”Gazete dûvar”ê da ye. Min girîng dît û ew wergerand kurmancî. Min xwest ev nivîs bi kurdî jî hebe.


"Rûmeta kurdî


Mucahît Bîlîcî


Qabîlîyeta xweparastina (nefsî mudafaa)kurdan bi darê zorê ji destê wan hatiye girtin. 


Ji ber ku kurd ji qabîlîyeta bikaranîna şîdetê mehrûm in, bikaranîna şîdeta li hemberî wan hêsan bûye û hatiye teşwîqkirin. Îro tu malîyeteke zulmkirina li kurdan tuneye, ya jî pir kêm e.


Gundiyê ji helîkopterê hatiye avêtin rûmeta(heysîyeta)kurda ye.


Ruyê keça li bazara karkiran hate sîlekirin jî rûmeta kurda ye.
Kalê serê wî ji bo ku bi kurdî peyivî hate şikandin jî rûmeta kurda ye.


Ya hate revandin, ya tecawizî wê hate kirin jî rûmeta kurda ye.

Yê taxek lê tê qedexekirin jî asas rûmeta kurda ye. Yê ji bajarekî tê derxistin û tê celîkirin jî rûmeta kurda ye.


Rûmeta kurdan(heysîyeta kurdan)îro bêxwedî ye. Çimkî ji kurd qut bûye, hatiye qutkirin. Tiştên tên serê kurdan ji ber zayîbûna rûmeta wan tê serê wan. 


Edalet berê bi doza xwînê, bi qisas dihat bicîanîn. Civatên herî prîmîtîv jî ji bo ku dengeyeyê têxin jiyanê, di edaletê da tirsê bi cî bikin, prensîba barbar qisasê bi qisas bi cî dianîn.


Yê xwîn dirijand xwîna wî dihat rijandin. Yê tiştek bi ferdekî dikir, wek bi tevahiya qebîleyê bike dihat qebûlkirin.


Wek Hobbes jî gi bîr dixe, merivê herî zeîf jî dema biryarê bide û ezm bike, kane merivê herî bi hêz jî bikuje.


Ji ber ku li hemberî yê gur e meriv dibe gur, hatiye gotin ”însan gurê hev e.”


Yê gez bike tê gezkirin; yê bikuje tê kuştin. Prensîba dibê xwîn li erdê nemîne, li hemberî xwînrijandinê barîyera herî bi hêz bû. 


Ev mafê herî însan xwediyê wî bû wek mafekî tabiî hate dîtin. Bi qasî huqûqên kevn, huqûqa modern jî ev heq red nekir, tenê delege kir, parve kir.


Ev dewleta nûnerê şîdetê, ji merivên temsîl dike qabîlîyeta kuştinê ji wan dewr girt. Li dera destê dewletê nedigihîştê, şexs her tim xwediyê vî mafê xwe yê esasî bû. 


Navê xweparastinê(nefsî mudafaa)dan wê. Heger tu mecbûr bibî yê dixwaze te bikuje bikujî, li gorî huqûqa modern ev ne sûcek bû. Mafê xweparastinê tim baqî ma.


Heta gava mafê xweparastinê û şîdeta dewlet temsîl dike were hebberî hev, xweparastin ji mafê dewrî dewletê bûbû hîn eslîtir bima.


Li gorî Qanûna Esasî ya Amerîkayê heger dewlet ji rê derkeve û li hemberî gel bibe tîran, zulmê li gel bike, ya jî bi îşxalê têkeve destê welatên din, mafê hemwelatiyan heye milîsan çêkin û li hemberî rejîma mustebît şer bikin, ev yek bi şerîetê helal hatiye dîtin. Û bi guhertina Duyem a Qanûna Esasî(the Second Amendment) ev yek bûye qanûn.


Dewleta te tecawizî namûsa te bike, xweparastina li hemberî wê mafekî te yê tabiî ye. 


Qabîlîyeta xweparastina (nefsî mudafaa)kurdan bi darê zorê ji destê wan hatiye girtin. 


Ji ber ku kurd ji qabîlîyeta bikaranîna şîdetê mehrûm in, bikaranîna şîdeta li hemberî wan hêsan bûye û hatiye teşwîqkirin. Îro tu malîyeteke zulmkirina li kurdan tuneye, ya jî pir kêm e.


Heger gurûbek însan ji hinên din bitirse lê belê ketibe rewşke nikane wan bitirsîne, piştî demekê ew gurûba însên rûmeta xwe wenda dike. Dikeve, tê pihînkirin. Ewê dest bi parasa merhametê bike. Gunehê pê were, lê belê ewê tu carî wekhev neyê dîtin.


Bifikirin ku rûmeta(heysîyeta)gurûbekê(qest li vir miletê kurd e) ji alî dezgehên resmî û ne resmî yên di îdîa wan temsîl dikin ve were dizîn.


Miletekî bifirkirin piştî şêlandina rûmetê nenûkên wî hatine kişandin û bêparastin maye.


Dev ji dewletan berdin, li dinyayê hin rêxistinên terorist, heta rêxistinên sûc jî wezîfeya wan e kîtleya temsîl dikin biparêzin, bi vê yekê berpirsiyar, mukelef in. Bi vê parastinê meşrûîyeta qezenc dikin. 


Dewlet wekîltiya kurdan nake. 


Şebekeyeke sûc a kurdan a bi şeref jî tuneye.


Rêxistinekê mafê kurdan ê medenî, rêxistineke din jî mafê kurdan ê xwezayî xesp kirine. Yên dibê wan biparêzin ya li wan dixin, ya jî dibin hebûna wan di xumar-mumarê da berhewa dikin.


Kurdên şexsîyet û nenûkên wek ku jê hatine stendin fena ku li ser sifra guran rûnin. Roj tuneye di medyaya sosyal da xeberên li ser êrîşên gurên ji qewmê însên ên ser mirovên kurd dernekevin.


Baş e, ji bo telafîkirina rûmeta jê hatiye stendin kurd çi dikin? Piştî hel sîleya dixwe bêyî parsekiya merhametê û empatiyê nikane tiştekî din bifikire.


Nenûkên te tunebin tu yê bibî perçeyek goşt, bimînî ji însafa qesabên tu ketîyî destên wan. Tu benderuhê ne xwediyê xwe û ji xwe ra nikane bi xwedî heysîyet û hurîyet be. Yên heysîyeta kurdan dizîne, kurd bêşexsîyet hîştine.


Peki, kendisinden koparılan haysiyetini telafi etmek için ne yapıyor Kürt? Yediği her tokattan sonra merhamet ve anlayış dilenmekten başka bir şey düşünemiyor.

Tırnakların yoksa bir et parçası olur, eline düştüğün kasapların insafına kalırsın. Kendilik sahibi ve kendine olamayan hiçbir varlık haysiyet ve hürriyet sahibi olamaz. Kürtlerin haysiyetini çalanlar, Kürtleri benliksiz bırakanlardır..."

 

Inga kommentarer:

Skicka en kommentar

PARVE BIKE