Navê rejîma Tirkiyê li ser kaxetê cumhûriyet e, lê di praktîkê da îro li Tirkiyê rejîmeke Monarşîk heye.
Monarşî, şiklê îdareya hukumdarekî, qiralekî, padîşahekî ye. Hukumdarek, qiralek, împaratorek, şahek yanî şexsek serokê dewletê ye û her tişt di destê wî da ye, bêyî emir û destûra wî kes nikane li ser navê dewletê kevirekî bide ser kevirekî.
Erdogan îro li T
irkiyê ne serokwezîr e, ew padîşah e, Tirkiyê wek padîşahekî, wek dîktatorekî bi tenê îdare dike.
Ji Ataturk vir da ev cara pêşî ye ku li Tirkiyê şexsek hewqasî dibe xwedî hukum û desthilat. General Evren jî bi qasî Erdogan ne xwedî hukum û otorîte bû.
Îro li Tirkiyê meclîs, hukûmet, wezîr, edalet, mahkime, emniyet, îdare hemû bi nav hene, rişme û hefsarê hemûyan û yê her kesî, her dahîreyê, her dezgehê di destê Erdogan da ye. Erdogan çi bixwaze bi leşkeran, bi dadgehan, bi pûlisan, bi meclîsê, bi wezîran, welahasil bi her kesî û her dezgehê her tiştî dide kirin. Ew bûye serokê rûhanî, Xumeyniyê Tirkiyê, kes nikane ji gotina wî derkve.
Di rojnameya Milliyetê da Asli Aydintaşbaşê, derbarê fezlekeyên parlamenterên BDP-ê da ji Dengîr Mîr Mehmet Firat pirsiye, gotiye:
“Tu dibêjî bi rastî jî ewê destnedana(dokunulmazlika)parl
Firatê ku bi salan berdevkiya Erdogan kiriye ji tecrûbeyên xwe gotiye:
“Serokwezîrê ez dinasim zû bi zû ji biryara xwe venagere; ewê dewam bike...”
Wek tê dîtin li ortê dozeke huqûqî ya bi serê xwe tuneye, ji ber ku Erdogan dixwaze ev fezleke hatine meclîsê û ji bo ku Erdogan dixwaze ewê ji meclîsê derbas be. Û ji bo ku Erdogan tu carî ji biryara xwe venagere ewê 10 parlamenterên BDP-ê derxin hember dadgehê û dû ra ji meclîsê bavêjin û têxin hefsê.
Li vir meriv dibîne ku fezlekeyên BDP-yiyan li ser daxwaza Erdogan hatine hazirkirin. Edalet, dadgeh, meclîs, hukûmet, wezîr û dedezgehên dewletên yên din ne bi serê xwe ne, hemû jî li gorî emir û daxwaza Erdogan hereket dikin, Erdogan ji wan çi bixwaze, ew mecbûr in emrê wî bicî bînin.
A loma jî ev dûzan, ev rejîm ne cumhûriyet mimhûriyet, ne demokrasî ye, monarşî ye û Erdogan jî monark e.
Yanî yê li ser hukum navê wî serokwezîrê komareke demokrakîk be jî vir e, di rastiyê da ew padîşahekî ji şahê Îranê, ji Evdilhemîd jî bêtir xwedî hukim û desthilat e. Her çiqas ew ne bi şaşik û ne serokekî dînî ye jî lê bi otorîteriya xwe dişibe Xumeynî jî.
Di hevpeyvîna Firat da heye, di civînan da kes newêre li hemberî Erdogan devê xwe veke. Wezîr ji kursiyên xwe, parlamenter ji parlamenteriyên xwe ditirsin. Loma jî her kes li devê Erdogan mêze dike, wî çi got, her kes ji tirsa wendakirina kursiya xwe serê xwe dihejîne.
Rejîmeke wiha navê çi dibe bila bibe, di rastiyê ew monarşî ye û serokê jî padîşah e.
Ji Ataturk vir da ev cara pêşî ye ku li Tirkiyê şexsek hewqasî dibe xwedî hukum û desthilat. General Evren jî bi qasî Erdogan ne xwedî hukum û otorîte bû.
Îro li Tirkiyê meclîs, hukûmet, wezîr, edalet, mahkime, emniyet, îdare hemû bi nav hene, rişme û hefsarê hemûyan û yê her kesî, her dahîreyê, her dezgehê di destê Erdogan da ye. Erdogan çi bixwaze bi leşkeran, bi dadgehan, bi pûlisan, bi meclîsê, bi wezîran, welahasil bi her kesî û her dezgehê her tiştî dide kirin. Ew bûye serokê rûhanî, Xumeyniyê Tirkiyê, kes nikane ji gotina wî derkve.
Di rojnameya Milliyetê da Asli Aydintaşbaşê, derbarê fezlekeyên parlamenterên BDP-ê da ji Dengîr Mîr Mehmet Firat pirsiye, gotiye:
“Tu dibêjî bi rastî jî ewê destnedana(dokunulmazlika)parl
Firatê ku bi salan berdevkiya Erdogan kiriye ji tecrûbeyên xwe gotiye:
“Serokwezîrê ez dinasim zû bi zû ji biryara xwe venagere; ewê dewam bike...”
Wek tê dîtin li ortê dozeke huqûqî ya bi serê xwe tuneye, ji ber ku Erdogan dixwaze ev fezleke hatine meclîsê û ji bo ku Erdogan dixwaze ewê ji meclîsê derbas be. Û ji bo ku Erdogan tu carî ji biryara xwe venagere ewê 10 parlamenterên BDP-ê derxin hember dadgehê û dû ra ji meclîsê bavêjin û têxin hefsê.
Li vir meriv dibîne ku fezlekeyên BDP-yiyan li ser daxwaza Erdogan hatine hazirkirin. Edalet, dadgeh, meclîs, hukûmet, wezîr û dedezgehên dewletên yên din ne bi serê xwe ne, hemû jî li gorî emir û daxwaza Erdogan hereket dikin, Erdogan ji wan çi bixwaze, ew mecbûr in emrê wî bicî bînin.
A loma jî ev dûzan, ev rejîm ne cumhûriyet mimhûriyet, ne demokrasî ye, monarşî ye û Erdogan jî monark e.
Yanî yê li ser hukum navê wî serokwezîrê komareke demokrakîk be jî vir e, di rastiyê da ew padîşahekî ji şahê Îranê, ji Evdilhemîd jî bêtir xwedî hukim û desthilat e. Her çiqas ew ne bi şaşik û ne serokekî dînî ye jî lê bi otorîteriya xwe dişibe Xumeynî jî.
Di hevpeyvîna Firat da heye, di civînan da kes newêre li hemberî Erdogan devê xwe veke. Wezîr ji kursiyên xwe, parlamenter ji parlamenteriyên xwe ditirsin. Loma jî her kes li devê Erdogan mêze dike, wî çi got, her kes ji tirsa wendakirina kursiya xwe serê xwe dihejîne.
Rejîmeke wiha navê çi dibe bila bibe, di rastiyê ew monarşî ye û serokê jî padîşah e.
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar