Kurdên başûr careke din Tirkiye nekawt kirin

Li Îraqê piştî derbasbûna 8 mehan di ser hilbijartinên 7-ê adarê ra nîhayet îro hemû aliyên siyasî li ser avabûna hukûmetê li hev kirin.
Ev jî tê wê maneyê ku Tirkiye û hevalbendên xwe têk çûn û kurd û hevalbendên xwe bi ser ketin.
Piştî civîna li Bexdayê û beyana lihevhatinê, meclîs civiya û Osman Nucefî(ji Lîsteya el-Îraqiye)ji 295 dengan, 227 dengan girt û weke serokê parlamentoyê hate hilbijartin.
Parlamentoya Îraqê bi giştî 325 kursî ne.
Serokê Herêma Kurdistanê Mesûd Barzanî, di civîneke çapemeniyê da got, hemû daxwazên kurdan hatin qebûlkirin û Celal Talebanî jî ewê ji nû ve bibe Serokkomarê Iraqê.
Mesûd Barzanî, di civînê da got, “Rêberên Lîsteya el- Iraqiyeyê di dawiya civîna duhî ya serokên hêzên sereke yên Iraqê da bi berpirsiyarî hereket kirin û biryar dan ku beşdarî hikûmeta nû ya Iraqê bibin.”
Barzanî da zanîn ku, meqamên girîng li gor hêzên siyasî bi awayekî adil hatine belavkirin û texmîna wî ew e ku hukûmeta nuh di nava mehekê da ewê were avakirin.
Di derbarê belavbûna postên girîng da serokê Herêma Kurdistanê Mesûd Barzanî got:
“Serokomarî ji bo kurdan serokwezîrî ji bo Hevpeymaniya Niştîmanî û Serokê Parlamentoyê jî ji bo Lîsteya el- Iraqiyeyê hatine dayin. Maqama Civata Niştîmanî ya bo Siyaseta Stratejîk jî ewê ji Eyad Ellawî ra were dayin.”
Barzanî, di derbarê rola kurdan û bi taybetî jî rola wî ya şexsî ya di vê lihevkirinê da jî got:
“Em wek kurd şanaziyê bi wê dikin ku me aliyên iraqî nêzî hev kiriye. Weke kurd ji bo me şanazî ye ku em bûne egera çareserkirina arîşeyên di navbera aliyên siyasî de. Hemû birayên me li Iraqê rêzê li helwesta me digirin.”
Li ser gelo kîjan daxwzên kurdan hatine qebûlkirin jî Mesûd Barzanî got:
“Hêsantirîn xalên ku lihevkirin li ser hatiye kirin yên ku têkildarî Herêma Kurdistanê bûn. Karnameya 19 xalî ya Herêma Kurdistanê hate qebûlkirin.”
Ji van gotinên serokê Herîma Kurdistanê Mesûd Barzanî, meriv wisa fêm dike ku hemû daxwazên kurdan hatine qebûlkirin, loma jî birêz Barzanî ji lihevkirinê gelkî memnûn xuya ye.
Tiştek pir vekirîye ku kurdan bi vê netîceyê careke din jî siyaseta Tirkiyê ya xerabkar, dijminane û li dijî kurdan pîç kir.
Sebebê esasî yê avanebûna hukûmetê heta nuha siyaseta Tirkiyê ye. Ji bo ku Celal Talabanî nebe serokkomar û Malikî nebe serokwezîr, çi ji destê tirkan hat kirin, lê siyaseta kurdan ya bi sebir hemû planên wan vala derxist.
Tirkiyê ji dêlî lîsteya Malikî û kurdan, dixwestlîsteya Îyad Allawî û erebên sûnnî ku piraniya wan merivên Saddam û Basiyên kevn û bi taybetî jî li dijî statuyta kurdan ya îro ne.
Tirkiyê, him ji bo kêmkirina tesîra Îranê û him jî ji ber ku li dijî kurdan e, bi xurtî alîkariya Allawî û Lîsteya el Îraqiyeyê kir.
Tirkiye di rû da bi kurdan ra dida distend, xwe wek dost nîşan dida lê ne rast bû, kurdan dizanîbû ku tirk li dijî wan û serokkomariya Talabanî ne. Erdogan û Davutoglu, ji bo ku serokkomariyê ji dest kurdan derxin û yekî sûnnî bikin serokkomar bi şev û roj weke xiltan dixebitîn.
Lê kurdan di rênga Îraqê da careke din ew naqawt kirin.
Nuha min bala xwe da beyana Davutoglu wezîrê Tirkiyê yê derve, min dît ji kurdan û Malikî ra bi rengekî sergirtî şelafiye dike, fena ku bi vê netîceyê kêfxweş bin wan pîroz dike.
Lê vir e, ev netîce ne li gor dilê wan e, lê tiştekî ku bikin jî tuneye, hemû qozên xwe bikar anîn biser neketin, loma jî nuha ji mecbûrî “pîroz” dikin.
Heta nuha ji ber ku ereb ne li hev bûn loma jî nikanîbûn li dijî kurdan tiştekî ne baş bikin.
Gelo piştî vê lihevkirinê li hember kurdan ewê siyaseteke çawa bimeşînin, ew jî pir girîng e, heta ciyê metirsiyê ye.
Do, di rewşên krîtîk da ereb li hember kurdan nikanîbûn bibin yek, lê îro ev yek hêsantir e, lê helbet nayê wê maneyê ku mimkûn e.
Bi îhtîmaleke mezin hemû hêzên eraban bi demê ra ewê xwe fêrî hebûna Kurdistanê û realîteya heyî bikin.
Têkbirina statuya kurdan ya îro êdî ne mimkûn e, xeyaleke vala ye, tirk jî û bermayiyên Saddam jî hêdî hêdî ewê fêrî vê realîteyî bibin.