Li ser "efendîtiya" gundiyan

Li gor rîwayet tê kirin ya jî li gor dereweke ku li ser navê Musta Kemal (ku tirk jê ra dibêjin Ataturk)tê kirin, dibêjin xwedêgiravî ”Ataturk” ji gundiyan gelkî, gelkî hez kiriye, qedir û qîmeteke pir mezin daye wan, bi çavê taca serê xwe li gundiyan nêrîye û loma jî ev hestên xwe yên nacîz û hurmetkar yê li hember gundiyên tirk bi gotinek wecîz, yanî bi gotineke pir kin û manîdar aniye zimên, gotiye:
”Gundî efendiyê milet e!”
Û ev 71 sal in ku ev gotin bûye benîşt û ketiye devê siyasetmedarên tirk, dicûn û dicûn û pê karê xwe dimeşînin.
Wek min got ev gotin di nava tirkan da gelkî meşhûr e û dema wext û wezna wê tê her kes bikar tîne.
Do min fîrar kir, ez çûm qahwê, du heval ji gera xwe ya welêt vegeriyabûn, min xwest xêrhatinekê bidim wan û bîstekê jî li ulm û ulûmên bi xwe ra anîne bîstekê guhdarî bikim.
Ji hevalan yekî got, di rojnameyekê da nivîskarekî tirk gotiye, ”dibêjin gundî efendiyê milet e. Ê heger efendiye bira efendîtiya xwe bizanibe û li mala xwe rûne û gav û seetê jî xwe tevî siyasetê neke.”
Ez nizanim kê gotiye, lê kê gotibe jî camêr pir xweş gotiye. Bi rastî jî di van salên dawî da karkir, gundî bere bere hedê xwe derbas dikin, xwe tevî siyasetê dikin, bêyî şerm û fedî doza azadî û demokrasiyê dikin.
Gundî, êdî weke berê bi muxtariya gund, bi bekçîtiya şevê, bi xedemetiya mahkiman, bi odecîtiya dibistan û dahîreyan nayên serî, êdî ew jî dixwazin bibin serokwezîr, serokkomar, serokerkan û dadwerên bilind. y
Yanî êdî ew jî dixwazin dewletê îdare bikin heyran...
Weke camêrê tirk jî gotiye(ez bawer nakim tirk be)gundî, berê efendî efendî li malika xwe rûniştî bûn û dema ji wan dihat xwestin diçûn weke ”efendiyan” rayên xwe davêtin û paşda diçûn, weke efendîyan li malika xwe rûdiniştin, heta hilbijartineke din…
Lê nuha ne wiha ye bavo, êdî feqîrekî wekî abdullah Gul, bê fedî û bê heya li hember leşkeran serî hildide û diçe bi zor li ser kursiya Ataturk efendî rûdine.
Yanî ev îş e?
Gundî çawa dikane hewqasî bi pêşda biçe?
”Sêwî” û ”simîtfiroşekî” wekî Erdogan, bi darê zorê serokwezîriyê ji topa kemalîst û generalên xwediyê dewletê distîne û gav û saetê jî li hember generalan xwe gijomijo dike, yekcaran jî diwêre li hember generalan dengê xwe jî piçekî bilind bike û bibêje, ”kes ne di ser qanûn û huqûqê ra ye”, yanî general û leşker jî însanên normal in û dibê meriv bi vî çavî li wan binêre.
Ê yanî tiştê wiha dibe?
General û gundî, leşker û milet li hember qanûnan ewê çawa weke hev bin?
Ma li weletekî weke tirkiyê, meriv çawa dikane tiştekî wiha bixwaze?
Gundiyên berê, kevir jî bibariya tiştekî wiha nedixwestin.
Gundiyên berê ne wiha bûn, ne ji hedê bavê wan bû ku tiştên wiha bifikiriyana û di ser da jî biwêrîbûna eşkere bigotana...
Lê gundiyên îro, sînorên gundîtiyê ji zûda derbas kirine, doza mafên pir mezin dikin, tiştên ji serê xwe mezintir dixwazin.
Bi rastî hewqas jî nabe lo…
Îcar ne gundî tenê, kurdan jî serî hildaye, êdî ew jî doza serbestiya ziman û mafên xwe yên netewî dikin.
Êdî ew jî koletî û bindestiyê qebûl nakin…
Li alî din qey jinan jî li gundî û kurdan nêrîn, êdî ew jî çirt virt mafê xwe dixwazin, efendim doza wekheviyê dikin.Yanî Ataturkê reben dibe ku rojekê, li ser masa araqê û bi îhtîmala ku serê wî jî pir xweş bûye, em bibêjin serê gotinê tiştek wisa gotiye(tirk dibêjin laf olsun diye)yanî di cimatê da fortek daye xwe, gotiye:
”Gundî efendiyê milet e!”Ê yanî kevir barî, carê bêhemdî, ev gotin ji devê camêr fistiqî.
Îcar ev 71 sal in çi ye, çi ye, efendim Ataturk gotiye, ”gundî efendiyê milet e!”
Na lo, îcar kê bîra xwe û "efendîtiya" gundiyan biriye.
Kuro kê efndîtî wenda kirye ku gundî bibînin?
Li hember henekên wiha kurd dibêjin, çavo qelişyo, çavo diryayo...