18 april 2011

Li ser gazinên xortekî

Zarokên Bênav, xortê hêja, gelek sipas ji bo van gotinên te yên ji dil. Mala te ava xortê delal.
Xortê delal, heger karê meriv dike, meriv jê hez bike û cidî bigre netîce baş dibe. Ev, ne ji bo nivîsê tenê, ji bo her karî wiha ye.
Sebêbê ku tu nivîsên min dixwînî û ji wan hez dikî ziman e. Heger min zimanekî naylon û çêkirî bikar bianiya bi baweriya min te yê piştî çend caran nivîsîn min nexwenda û weke nuha jê hez nekira.
Mijar çiqasî girîng dibe bira bibe, heger ziman ne zelal û sivik be ew nivîs zêde nayê xwendin û ji bal xwendevanan ve nayê hezkirin.
Te ji hin gotinên min yên ne kurdî gazin kirine û di vî warî da çend nimûne dana. Wek ”kitêb, saet, belge û însan”.
Bêguman haya min ji ”pirtûkê”, ”demjimêrê” û ”mirov” heye.
”Demjimêr” ne têda, lê mirov, meriv û pirtûk ez bikar tînim. Lê carnan jî li gor rewşa hevokê ez hin sînonîmên din jî bikar tînim.
Yanî hemû gotin li ba min azad in, ez tu gotinê ”sansor” nakim.
”Demjimêr” ya jî ”katjimêr” soran bikar tînin lê ez bikar naynim û rast jî nabînim.
Nuha bala xwe bidê te gotiye”demjimêr”, lê soran dibêjin ”katjimêr”!
De îcar kîjan rast e û dibê meriv kîjanê bikar bîne?
Ez weke şexs, bikaranîna gotinên biyanî ji bikaranîna gotinên ”kurdî” yên çêkirî û naylon baştir û rasttir dibînim.
Ez naxwazim di nava kurdan da bibim sebebê belavkirina gotineke şaş.
Bêyî çend kurdên xwedî fantazî, ji milet yek kurd jî di jiyana rojane da ”demjimêrê” bikar nayne, her kes dibêje saet.
Yek kurd jî nabêje ez diçim ”demjimêrekê” dikirim ya jî ev sê demjimêr in ez li bende te me.
Çêkirina gotina wisa ne hêsaye, dibê meriv zimanzan be, etîmîlojiya gotinê bizanibe.
Ji ber ku gotina ”saetê” ne tenê nav e û meriv ji bo wextê tenê di haletekî da bikar nayne, haletê sifet heye,  tewandina wê heye û gelek forên din heye.
Yanî dema meriv gotinekê çêke dibê meriv ne li nav tenê li gelek tiştên din jî bifikire, gelo dibe ya na?

Û ya din jî meriv nikane û ne rast e jî ku hemû gotinên biyanî ji zimanê xwe bavêje û qet bikar neyne.
Tiştekî wiha ne mimkûn e.
Ez bi piranî gotina ”kitêbê” bikar tînim, lê ”pirtûk” jî min bikar aniye. Lê bi rastî ez nizanim ev gotina ”pirtûk” ji ku hatiye û gelo rast e ku meriv di dewsa ”kitêbê” da bikar bîne?
Dema ez dinivîsînim ez zêde bi pey gotinan nakevim. Derdê min yê esasî ne ew e ku hemû gotinên ez di nivîsa xwe da bikartînnim dibê bi kurdî bin.
Na, derdê min yê esasî dibê nivîsa min ji alî hemû xwendevan ve were fêmkirin, zimanê min sivik û zelal be, însan neçin li ferhenga negerin.
Ez qurritiyên wiha nakim.
Ji ber ku wexta min pir hindik e, tenê li dora 2 saetan wexta min heye, loma jî dibê ez bi lez bixwînim û binivîsînim.
Mesela te gotiye ku tu nizanî maneya ”belge” yê çi ye?
Belge, yanî dokuman û ez kurdiya belgeyê jî nizanim. Belkî hin kurdan çêkiribin lê ez tu carî li kurdiya wê negeriyame.
Bi dîtina min ya girîng ew e ku dibê ziman zelal û sivik be, hevok li gorî sentaksa kurdî bin, îmla rast be.
Lê çend gotinên biyanî di nivîsekê da hebûne ew pir ne girîng e. yanî ne şert e ku meriv tim bibêje ”girîng”, meriv dikane bibêje muhîm jî, dikane bibêje însan jî.
Ma kî dikane gotina ”însan” li kurdan qedexe bike?
Bi gotina ”însan” bi hezaran biwêj, gotinên pêşiyan, helbest, tiştanok û hwd hene, ma qey emê vana hemûyan biguherînin?
Xortê delal, em kurd hîn di destpêkê da ne, berî her tiştî dibê em xwe fêrî rastnivîsê bikin.
Gelek kes ferqa herfa biçûk û mezin nizanin, xwe li zimanzaniyê radikşînin, dixwazin zimanê kurdî ji gotinên biyanî paqij bikin.
Bi dîtina min, karê ne karê meriv be dibê meriv xwe lê neke bela. Tiştên wiha ji karê bêtir zirarê dide zimên, rê li ber belavbûn û xwendina kurdî digre.
Kes ji zimanê ”naylon” hez nake û naxwîne.
Di vê qonaxa îro da ji bo ku kurdî di nava milet da belav bibe dibê em giraniyê bidin kurdiyeke fesîh, zelal, rast û sivik.
Bikaranîna gotinên biyanî zêde ne gelş e…
Mesela herfa ”A” ez nizanim, ez ji ilmê zimên qet fêm anikm. Ez tenê hewil didim ku rast binivîsînim û hew...
Ji te ta ser keftinê dixwazim

Inga kommentarer:

Skicka en kommentar

PARVE BIKE