Pêşketinên ji do heta îro nîşan didin ku operasyona li hember Ergenekonê hatiye kirin operasyoneke pir mezin e û rê li ber darbeyeke leşkerî ya pir nêz girtiye.
Dîtina hemû derûdorên siyasî ew e ku ev operasyona ku li hember rêxistina Ergenekonê hatiye kirin di dîroka Komara Tirkiyê da ya herî mezin e. Heger ne hewqas be jî lê pir girîng e.
Li gor tê îdîakirin, di operasyona Ergenekonê da di mala orgeneralê kevn Eruygur da ”plana darbeyê” hatiye bidestxistin û ev plan ji hemû belgeyan girîngtir e. Li gor agahdariyên di belgeyê da piştî 4 rojên din plana darbeyeke leşkerî ewê têketa praktîkê.
-Di plana darbeyê da xuya dibe ku, di bin seroktiya Osman Gurbuzê qatilê 2 birayên xwe da grûbek ji 30 tetikçiyên ji artêşê veqetiyane tîmeke suîkastan hatiye çêkirin.
-Ev tîma suîkastan berî 6-ê temûzê ewê dest bi kuştina çend kesên dadwer û meşhûr bikirana ji bo ku milet li hemberî hukûmetê bihata galayanê.
-Piştî van kuştinan, di 6-ê temûzê da li 40 bajarî bi navê ”Li edaletê xwedî derekve” ewê meş û mitîngên bêdestûr bihatana lidarxistin û bi vî hawî kaos û dijberî bihata zêdekirin.
-Mitînga pêşî ewê li Dîlokê/Entabê, ji alî serfermandarê artêşa 1-em orgenaralê teqawit Hurşît Tolon û xwediyê Kanalturkê yê kevn Tuncay Ozkan va bihata destpêkirin.
-Di van meş û mitîngên bêdstûr da kesên tetîkçî û provakator ewê bûyer dexistana û pûlis û milet bianiyana hember hev.
-Li gor plana darbeyê, artêşê mecbûr midaxeleyî vê rewşê bike û hukûmetê bixîne.
-Piştî ketina hukûmetê, serokê Odeya Tîcaretê ya Anqerê Sînan Aygun, (di operasyonê da li mala wî 3 milyon Euro û bi kîloyan jî zêr û mucewher hate girtin) ewê bibûya serokwezîr.
-Di planê da Abudullatîf Şener jî ewê bibûya serokkomar.
Wek tê zanîn Şener, yek ji avakarê AKP-ê û hevalekî Erdogan yê herî nêz bû. Di herdu hukûmetên AKP-ê da wezîrê dewletê û cîgirê serokwîzîr bû, lê di vê hilbijartina dawî da li gel hemû israran xwe ji namzetî û siyasetê dûr xist. Li gor hin îdîayan ew merivê leşkeran yê di nava AKP-ê da bû. Diyar e îdîa ji bin da ne bêbingeh bûne.
Ji bo Cemîl Çîçek jî eynî tişt tê gotin. Li gor hin rojname dinivîsin Çîçek yek ji dostê Sînan Aygun ê herî nêz e û tim çûye ba Sînan Aygun û bi hev ra xwarin xwarine. Lê derket ortê ku Aygun, yanî hevalê Çîçek yê herî nêz namzedê darbeciyan yê serokwîzîriyê bûye.
Welhesal li Tirkiyê meriv nizane destê kê di bêrîka kê da ye û kî zilamê kê ye. Hertişt mimkûn e.
Di nivîsa xwe ya do da min gotibû ku hin çavkaniyên siyasî îdîa dikin ku di civîan Erdogan û fermandarê hêzên bejayî Îlker Başbûg ya 30-ê hezîranê da li ser vê operasyonê lihevkirin çêbûye.
Îlker Başbug do danê êvarî beyanek da û ev îdîa bi şîdet red kir, got em li ser tiştekî wiha nepeyivîne.
Lê li alî din serekerkaniyê bi daxuyaniyeke nivîskî qebûl kir ku li ser daxwaza dozger, wan destûr daye operasyona li hember malên orgeneral Tolon, Eruygur û kesên din.
Yanî heger berî operasyonê lihevkirinek tunebe jî, operasyona li hember generalên teqawit bi destûra artêşê bûye. Serokerkanî vê yekê qebûl dike.
Maneya vê ”destûra” serekerkaniyê jî ew ku mesele pir cidî bûye, dibe ku darbeciyan xebatên xwe bê haya Buyukanit û Başbug meşandine. Ji ber ku li Tirkiyê ev ne cara pêşî ye ku hewildanên darbeyên leşkerî bê haya serekerkan tên meşandin.
Di 9-ê adara 1970-î da jî dabeyeke leşkerî bêhaya serekerkan dibû lê Mahîr Kaynak wek ajan ev yek deşîfre kir û darbe bi hawayekî din hat çêkirin û grûba Madanoglu hat tasfiyekirin.
Yanî bi kurtî meriv dikane bibêje ku hukûmet û serokerkanîyê li ser operasyona li hember Ergenekonê li hev kirine û bi hev ra kirne. Çimkî AKP ne ew hêz e ku ji bin da guh nede leşkeran û bixwaze hemû sûcdaran bigre û qanûnê bi cîh bîne.
Bi îhtîmaleke mezin hukûmet û serekerkaniyê piştî hin birr û bazaran li ser girtina van kesan li hev kirin û dû ra operasyon hate kirin. Ji ber ku artêş li hember girtina van generalan qet xwe aciz nake, dibêje li ser daxaaza dozger me destûr daye. Ev ne reaksiyoneke serekerkaniyê ya normal e.
Tiştê xuya ye serekerkanî(Buyukanit û ekîba wî) îro li dijî darbeyeke leşkerî ye.
Ji ber ku berî hertiştî Emerîka piştgiriya darbeyê nake.
Yekîtiya Ewrûpa li dij e.
Li hundur piraniya milet li dijî darbeyeke leşkerî ye.
Di rewşeke wiha da darbe ne mimkûn e.
Yanî hemû şertên der û hundur li dijî midaxeleyeke lesşkerî ye. Serekerkan û ekîba wî vê rastiyê dibînin û loma jî naxwazin xwe bavêjin macerayeke ku dawiya wê ne diyar e.
Loma jî ji dêlî darbeyekê ve dixwazin bi gefan, bi tirsandinê AKP-ê bînin rê û dewletê îdare bikin. Jixwe tiştê heta nuha dikin jî ev e, bi tirsandinê hertiştên xwe bi hukûmetê didin kirin.
Lê di nava artêşê da hin kes hene ku wek Buyukanit û ekîba wî nafikirin, dixwazin wek berê, bi zor dest deynin ser hukum. A operasyon jî bi destûra serokerkaniyê li hember van kesên ”serhişkên” baskê sivîl û leşkerên teqawit hatiye kirin.
Lê destûra girtina darbeciyên di nava artêşê da nehatiya dayin, çimkî ji leşkerên li ser kar hîn tu kes nehatiye girtin. Ev tiştekî pir balkêş e.
Herkes dizane ne mimkûn e ku tenê çend generalên teqawit di nava amadeyiyeke wiha da bin, bi leşkerên teqawit darbe nabe, divê artêş, hêzên çekdar û generalên li ser kar di nava vî karî da bin.
Helbet hukûmet jî vê rastiyê dizane. Lê ji ber ku bi serokerkaniyê ra li hev kirine nikanin dest bavîjin ”masiyên mezin”, ew ji artêşê ra hîştine.
Zexeliya di nava bîstanan da bi qurfkirinê wenda nabe, divê ji kok da rabe. Dema ji kok da ranebe ewê hersal hişin were.
Ya jî, herkes dizane ku bi kuştina kelmêşan yeko yeko kelmêş naqedin, ji bo qedandina wan divê meriv avzêmê hişk bike.
Bêguman girtina van çeteyên Ergenekonê tiştekî baş e, lê têr nake. Heger AKP dixwaze bi rastî jî Tirkiyê ji kok da ji darbeyên leşkerî xilas bike û demokrasiyê bicî bike, divê biwêribe dest bavîje ”masiyên mezin” jî, divê wan jî wek Yûnaniyan bigre, derxe hember edaletê û wan ceza bike.
Ne xwe sibe ewê Ergenekoneke din derkeve.
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar