Li vê cîhanê kurdbûn zor e

Pirsgîrekên di nabêna kurd û ereban da roj bi roj kûrtir dibin. Pirsgirêka petrolê, referandûma Kerkûkê, bicîanîn xala 140-î û butçeya herêma Kurdistanê çend nuxteyên ku kurd û ereb li ser wan li hev nakin û li hember hev şerekî mezin didin .

Hukûmeta merkezî ya Îraqê dixwaze maf û selahiyetên hukûmeta herêma Kurdistanê kêm bike. Ji bo ku kurd di her warî da girêdayî û mihtacê wan bin, bêyî hukûmeta merkezî nikanibin tu gavê bavêjin, nikanibin bi şîrketên biyanî yên petrolê ra peymanan çêkin çi ji destê wan tê dikin.

Ji bo ku li hember kurdan hîn xurttir bin tifaqên nuh bi hev ra çêdikin.

Li gor nûçeyeke ajansa AP-ê, tê gotin ku wezareta petrolê ya Îraqê îro bi biryarekê têkiliyên xwe bi hemû şîrketên ku peyman bi hukûmeta Kurdistanê ra çêkirine qut kiriye.

Esas ji zû da ye tehdîdên bi vî rengî li kurdan dihatin kirin lê heta nuha tu gav neavêtibûn. Heger rast be, ereb dixwazin nîşanî kurdan bidin ku ew ciddî ne.

Lê gelş ne mesela petrolê tenê ye, Bexda dixwaze butçeya herêma Kurdistanê jî ji %17-an daxîne ji %12-an.

Dîsa Bexda naxaze madeya 140-î û referandûma Kerkûkê jî bide çêkirin.

Do bi şev di kanala Kurdsatê da min li Mela Bextiyar guhdarî kir. Bextiyar pir vekirî digot ku, îşê wan gelkî zor e, li hundur û li der gelek gurûp, hêz û dewlet li dijî wan in. Loma jî bicînanî medeya 140-î û referandûma Kerkûkê, mesela petrolê û gelek meseleyên din hewqas ne hêsaye û gelek astengên mezin li pêş wan hene.

Loma jî sala 2008-an ji bo kurdan ewê saleke gelkî zor be. Qedera kurdê başûr îsal tê tayin kirin. Di vî şerî da tenê Emerîka dikane alîkariya kurdan bike. Û ew jî ne diyar e. Bêyî Emerîka li der û li hundur, hemû hêz û dewletên cîran li dijî kurdan e. Bêyî piştgiriya emerîka li hember van hêzan hemûyan rawetîn gelkî zor e.

Di van du rojên dawî da serokê Kurdistanê Barzanî bi gelek aliyan ra hevdîtin pêk anî. Li ser çûna serokê Kurdistanê Mesûd Barzanî ya Bexdayê û hevdîtinên wî bi wezîra derva ya Emerîka Rice û bi hin aliyên ereb ra jî heta nuha tu tiştekî vekirî nehatiye gotin. Tê gotin ku Talabanî, daxwazên kurdan wek deklarasyonekê daye Malikî û xwwstiye ku di mdemke muayen da bersîvekê bide.

Dema daxwazên kurdan red bike kurd kanin çi bikin?

Çimkî kurd di meclîsê da jî ne di piraniyê da ne, li wir jî mihtacî alîkariya ereban e. Û ereb jî her çiqas li dijî hev bin jî lê li hember kurdan tim dibin yek.

Do encûmena serokatîya herêma kurdistanê bi amadebûna serokê Kurdistanê Mesûd Barzanî, serokê parlamentoya herêma Kurdistanê Ednan Muftî, serokê hukûmeta herêmê Nêçîrvan Barzanî, cihgirê serokê meclîsê Kemal Kerkûkî, cihgirê serokê hukûmeta herêmê Umer Fettah û serokê dîwana serokatîya herêmê Dr. Fûad Husên li bajêrê Selaheddîn civiyan. Civîna hemû partiyan jî çê bû.

Tê gotin ku di van civînan da behsa serdana serokê herêma Kurdistanê ya Baxdayê û hevdîtina wî ya bi wezîra derve ya Amerîka re hatiye guftûgokirin.

Bi Rîce ra kurd çi peyivîne, çi biryar girtine hîn ne diyar e. Lê tiştê diyar ew e ku kurdan nikanîbûye emerîkyan îqna bikin ku êrîşên tirkan rawestînin. Ji ber ku piştî destûra Emerîka, tirkan bombebarana Kurdistanê êdî ji xwe ra kirne rutîn, kînga dilê wan dixwe ya bi balafiran ya jî bi topan bombebaran dikin.

Li bakur jî halê kurdan ne tu hal e. Meriv naxwaze li telewizyonan temaşe bike. Her kes li kurdan dixwe, Îran bi darde dike, Sûryiye kurdan digre, dixe hefsan, Tirkiye rojê çensed kurdî digre, bi sedsalan ceza dide xwendevan.

Kurdistan nuha ji dedma 12-ê Îlona 1980-ê gelkê xerabtir e.

Alîkara Serokê Giştî ya ÎHD-ê(Komeleya Mafên Mirovan) Reyhan Yalçindag, li ser binpêkirinên mafên mirovan yên sala 2007-an civînek çêkir û daxuyaniyek da çapameniyê.

Yalçindagê got, di sala 2007’an de binpêkirinên mafên mirovan li gor salên din 2 qatî zêdetir bûye.

Yalçindagê gotina Serokwezîr Recep Tayîp Erdogan ya ku gotibû, “ji îşkenceyê re sifir tolerans”, got nuha bûye ji îşkenceyê ra zêdetir tolerans.

Leşker ji alîkî da lêdixin, pûlis ji alîkî da. Û hukûmet jî di warê siyasî da êrîşê dibe ser kurdan. Ji çend salan û vir da ye eva cara pêşî ye ku kêfa tirkan hewqas li cî ye.

Divê kurd li hember van êrîşên çaralî kurdên herçîar perçeyên Kurdistanê bi hev ra tiştekî bikin.

Lê çi bikin?

Ez wiya hîn baş nizanim. Li ser difikirim.