Daxwaza perwerdeya bi zimanê kurdî nêta hukûmetê ya tunekirinê derxist ortê

Hukûmeta AKP-ê li hember kurdan siyaseteke pir durrû, kone û fêlbaz dimeşîne.
Hukûmet, li aliyekî wisa nîşan dide ku xwedêgiravî ew dixwazin mesela kurd bi riyeke aştiyane çareser bikin, lê li aliyê din jî ji bo ku hin parlamenterên kurd di meclîsê da çend gotin bi kurdî peyivîn û gotin ji nuha û pê va ewê li hkûmer derê li gel tirkî, kurdî jî bikar bînin, ji serokkomar bigre, heta bi serokê meclîsê û berdevkê serokwezîr qiyamet rakirin.
Ji ber ku hevserokê BDP-ê Selahattin Demirtaş, rexne li xemsariya dewlet û hukumetê girt û got ”ewê êdî li benda dewletê nesekinin û li herdevera ku kurd lê dijîn duzimaniyê bikar bînin”, dewleta tirk rabû pêdarê, berpirsiayrên dewletê di cî da BDP bi girtinê tehdîd kirin.
Di vî warî da Demirtaş wiha got:
”Emê li benda qanûnan nesekinin û li herdera kurd lê dijîn û di hemû beşên jiyanê da kurdî û tirkî bi hev re û weka hev bikar bînin.”
Demirtaş, rexne li siyaseta dewletê ya zimanê kurdî girt û got:
”Li Tirkiyeyê her sal olimpiyadên zimanê tirkî tên lidarxistin. Lê ji bo kurdî tu tişt nayê kirin. Dawetiyeka kurdî jî dibe tawan. Dibêjin way TRT6 heye besî we ye. Ji vê pê ve emê wisa bikin ku li her dera ku kurd lê hene emê zimanê bazarê bikin kurdî, bazar ewê bi kurdî be. Navê dikan û bazarxaneyan ewê bi kurdî bin. Tabelaya navê menuyan ewê bi du zimanan be.”
Di derbarê xebatên pêşerojê yên di vî warî da jî Demirtaş got:
”Nuha hevalên me li ser dixebitin ku navê gundan bi du zimanan binivîsîn. Li herêmê emê duzimaniyê têxin jiyanê. Şaredariya Diyarbekir navê 97 gundan li wan paşde vegerandiye. Emê êdî ji bo zimanê zikmakî li benda yasa û serrastkiriên dewletê nesekinin.”
Van gotinên Demirtaş erkananên dewlet û hukûmetê rakir pêdara û hemûyan bi hev ra êrîş birin ser BDP-ê.
Serokê Parlamentoya Tirkiyê Mehmet Alî Şahîn, BDP bi girtinê tehdîd kir û û dû ra jî ji bo lêpirsînê bang li dozgeran kir.
Alîkarê serokwezîr Bulent Arinçê ”demagog” û Serokkomarê Abullah Gulê ”nermik” jî xwe tevî mijarê kirin û wan jî qanûnên heyî bi bîra BDP-ê xistin û ew bi girtinê tehdît kirin.
Serokê MHP-ê Bahçelî û serokê grûba MHP-ê Oktay Vural jî agir li BDP-ê barandin û gotin emê tu carî rê nedin serbestbûna zimanê kurdî, resmîbûna kurdî ewê rê li ber perçebûna Tirkiyê veke.
Wezîrê Kulturê yê hukûmetê Ertugrul Guney jî ji Şahîn û Vural kêmtir nema, wî jî got, ”li Tirkiyê zimanê resmî tirkî ye. Nabe mirov li dijî qanûnan derkeve. Bi zorê nabe…”
Di minaqeşeyên di vî warî da hin parlamenterên AKP-ê û MHP-ê, BDP-yî li hember dewletê bi ”serîhildanê” îtham kirin.
Li ser van rexneyan, parlamenterê Şirnexê Hasip Kaplan di bersîva xwe da got, ”Erê serîhildan e. Em serî hildidin. Ez vekirî dibêjim, ev mafekî sirûştî ye. Ji bo nasnameyê, ji bo mafê ziman em serî hildidin. Lê ev serîhildaneke pasîf e. Serîhildaneke sivîl e. Bêîteatiyake Sivîl e”
Li hember daxwazên kurdan yên ji bo zimanê zikmakî, piştî AKP-yiyan Serokerkanê Artêşa Tirk jî bêdengiya xwe xera kir û di malpera Serokerkaniyê da li hember kurdan daxûyaniyek bi gef belav kir.
Di daxuyaniyê da tê gotin ku, ”Mustafa Kemal Ataturk, Komara Tirkieyê weke dewleteke neteweyî ya yekpare ava kiriye û nabe ku ev were xerakirin.”
Û dûra jî wiha tê gotin:
“Ziman, çand û welat faktorên milletbûnê ne. Heger yekitiya ziman tunebe, ewê gelek êş û tengaviyan bi xwe ra bîne. Di van rojên dawiyê da li ser zimanê me hinek nîqaş tên kirin ku ev yek rê li ber guhertina bingehîn a felsefa avabûna komara me vedike. Em vê yekê bi fikar temaşe dikin.”
Di dawiya daxuyaniyê da kurd tên tehdîd kirin û tê gotin:
”Erka hêzên çekdar yên tirk parastina yekitî, serxwebûn û yekparebûna millet û welat e, lewra em hertim di vê mijarê da bûne alî û ji vir û pê de jî emê bibin aliyekî vê mijarê.”
Heta nuha leşker bêdeng bûn, vaye wan jî ya xwe got û kurd tehdît kirin. Ma CHP, heta nuha CHP-ê xwe kerr kiriye û qet tiştek negotiye. Ev jî tiştekî balkêş e. Dibe sibe di kongrê da dîtina xwe bibêjin.
Netîce, di van minaqeşeyên dawî da, herçî mesela zimanê kurdî ye, meriv baş dibîne ku dewletê û hukûmetê hîn jî dev ji siyaseta înkar û tunekirnê bernedaye, viya meriv baş dibîne.
Gotinên serokomar Abdullah Gul, serokê meclîsê Mehemet Alî Şahîn, wezîrê kulturê Ertugrul Gunay û alîkarê serokwezîr Bulent Arinç yên derbarê zimanê kurdî da nîşan dide ku nêta wan pir xerab e, zîhnîyet hîn ya berê ye.
Dewlet û hukûmet dixwazin bi kanaleke telewîzyonê ya bêgarantî, çend lîstikên tiyatroyê û di hin zanîngehan da çend beşên xwdêgiravî zimanê kurdî kurdan bixapînin, bi vî hawî wextê qezenc bikin.
Loma jî ji kurdan ra dibêjin, li vir, li vir kurdî yasax e, tenê hûn dikanin li mala xwe û di nava hev da bi kurdî bipeyivin.
Çimkî ew jî dizanin ku di vê sedsala 21-ê da zimanê nebe zimanê perwerdeyê û zarok di dibistanan da pê perwerde nebin mahkûmî mirinê ye.
Dema hukûmet di meclîsê da destûrê nade axaftina parlamenterên kurd ya bi kurdî, maneya xwe ew e ku konsepta înkar û tunekirina zkurdan û zimanê kurdî hîn berdewam e.
Hukûmet bi hostayî wisa nîşan dide ku xwedêgiravî ew hebûna miletê kurd nas dike.
Ê heger hûn hebûna kurdan nas dikin, wê demê berî her tiştî zimanê kurdan qebûl bikin, bihêlin bira zarokên kurdan bi zimanê dayika xwe perwerde bibin, bihêlin bira parlamenterên kurd di meclîsê da bi zimanê xwe bipeyivin.
Lê hukûmet destûrê nade viya, ji ber ku BDP, van mafan dixwaze wê bi girtinê tehdît dikin.
Ev jî tê wê maneyê ku hukûmetê hîn dev ji îdeolojî û siayseta tunekirina kurdan û zimanê wan bernedaye.
Di vê nabênê da KCK-ê jî derbarê minaqeşeyên li ser zimên da beyaneke pir girîng da. KCK, di beyana xwe da bi kurtî wiha dibêje:
”Di dawiya daxuyaniya xwe de KCK’ê banga vê yekê kir: “ Divê hemû gelê me, hemû ciwan, jin, siyasetmedar, hunermend zimanê Kurdî di hemû qadên jiyanê de bikar bînin û bide hînkirin û pêşve bibin û bersiva vê siyaseta sexte bidin. Divê neyê jibîrkirin ku ev rewşa zûlm, înkar û îmhayê wê şernan wêrektir û wê şûrê asîmilasyonê tûjtir bike. Dive were zanîn ku ji niha û pê de bi tirkî xeberdan tûjkirina wî şûrî ye, kesên ku dibêjin ez kurd im û bi kurdî bizane û alîgirê çareseriyê be dibê di nava vê hewldanê de be. Li ser vî xîmî em bang li hemû gelê xwe dikin ku li her derê bi kurdî xeber bidin, li zimanê xwe xwedî derkevin.”
Ez hêvî dikim ku hemû dilsoz û hevalbendên BDP û PKK-ê û kurdên walatparêz guh bidin vê beyana KCK-ê.