Çîroka çivîkê û fîl

Piraniya çîrokên zarokan di esasê xwe da bi mecazî li hember zulmê û zaliman hatine gotin. Ji lawiran bêtir, qala têkoşîn û li berxwedana "biçûk" û bindestan ya li hember mezin û serdestan dikin.

Min got ez îşev jî qala têkoşîn û liberxwedana "çivîkê" ya li hember fîl bikim. Çimkî liberxwedana wê(çivîkê) gelkî dişibe ya miletê kurd ê qehereman, ku ev çindik û çend esrin li hembr çend fîlên herêmê bi mêranî şer dike.

Dibêjin carekê çivîkekê(çûkekê) hêlîna xwe li ser riya fîl ya avê çêkiribû.
Rojekê fîll dîsa wek hertim di ber hêlîna çûkê ra derbas dibû, ji bo ku here avê vexwe. Bala xwe dayê ku wa ye hêlînek tije hêk û çêlik li ser riya wî ye. Ji qestî çû pê li hêlînê kir, hêk û çêlikên tê da giş pelixand.

Û dû ra jî da rê û çû.

Dema çivîk hat, dît ku ne hêlîn heye, ne hêk û ne jî çêlikên wê.
Çûkê ji xwe ra got:

-Hebe tunebe eviya karê fîl e, miheqeq wî ev xerabî bi min kiriye. Bêyî fîl kes vê zulmê û vê çavsoriyê li min nake.

Çûkê firek da xwe û çû li ser serê fîl venişt. Ji fîl ra got:

-Birayê fîl, ma te çima ev zilma li min kir? Te hemû hêkên min pelixandine û çêlikên min jî kuştine.. Heta nuha bi qasî serê derziyê jî xerabiyeke min negihîştiye te. Te çima wiha kir? Ma qey çavê te min dibire? Qey te ez biçûk û reben dîtim lema te ev neheqiya han li min kir?

Fîl awirekî tûj da çûkê û bi pozbilindiyeke mezin jê ra got:

-Wê da ji ber çavê min biteqize û hesab ji min nepirse! Dilê min çawa bixwaze ez wer dikim. Hema ji destê te çi tê texsîr meke…

Dema fîl wiha got, çûkê êdî gotin zêde dirêj nekir, firek da xwe û bi hewa ket. Çû ba refê çûkan, giliyê xwe bi wan kir, serpêhatiya xwe ji serî heta dawî ji wan ra got. Û dû ra jî ji wan daxwaz kir ku ew alîkariya wê bikin. Çûkan gotin:

-Em bi dil û can dixwazin alîkariya te bikin, lêbelê tiştek ji destê me nayê. Em çûk in û ew jî fîl e. Ma em rebenên Xwedê dikanin çi bi fîl bikin?

Lê çûk li dijî vê dîtina wan derket, li ber wan geriya, di daxwaza xwe da israr kir.Got:

-Dema em xwe bidin ser hev em ji wî xurttir in. Ka em giş bibin yek û herin li ser serê wî venijin û bi nikilan bi ser û çavên wî kevin, heta ku wî kor dikin. Ew nikane tiştekî jî bi me bike.

Çûk hemû îqna bûn, gotin weleh tu rast dibêjî. Û dû ra jî giş bi hev ra firiyan, çûn li ser serê fîl danîn û ser û çavên wî dan ber nikilan. Nikil kirin, nikil kirin heta ku herdu çavên wî jî rijandin.

Piştî ku fîl ji herdu çavan jî bû, ma bê ronahî, bê xwarin û bê vexwarin. Ji ber êşa çavên xwe dikir hawar û orrîn. Tavilê mêş, kelmêş û mûriyan girtin ser birînên û wî. Dest pê kirin lê çêriyan.

Lêbelê çûkê dîsa dev ji fîl berneda, got eviya hîn jê ra hindik e.Firiya çû ser goleke tije beq. Ji beqan ra jî serpêhatiya xwe got. Beqan jî li çûkê guhdarî kirin û dû ra jî jê ra gotin:

-Hey çûka pepûk, ma em beqên reben dikanin çi bi fîl bikin? Ne qeweta me li fîl tê û ne jî ya te.

Çûkê ji beqan ra got:

-Na, qeweta me lê tê. Lêbelê dibê em alîkariya hev bikin, dema em hêza xwe bikin yek, emê kanibin zora wî bibin. Lema jî ez dixwazim ji we çend heb bi min ra bên, em herin ba korteke nêzî fîl. Hûnê di kortê da bikin qurre qurrr. Dema fîl dengê we bibihîze ewê bawer bike ku dengê we ji nav avê tê. Ji ber ku nuha gelkî tî bûye, lema jî ewê xwe li dengê we bigre û were di kortê werbe.

Beqan jî daxwaza çûkê qebûl kirin û çûn ketin kortê û tê da kirin qurre qurrr...

Fîl dema qurre qurrra beqan bihîst tîbûnê hîn bêtir zor dayê. Bi hawakî korane berê xwe da dengê beqan û çû. Dema gihîşt ser lêva kortê ku xortima xwe berde nav avê, avê vexwe, lêbelê hew dît ku, got gurp û di dereke kûr wer bû.

Kort gelekî kûr bû, lema jî fîl nikanîbû jê derketa. Çûkê firek da xwe, çû li ser serê wî danî, jê ra got:

-Hey fîlê çavsor, tu bi hêz û mezinayiya xwe pirr stûr bûbû, te tu kes di ser xwe ra nedidît. Û ji ber vê stûriya xwe jî te hêlîna min pelixand û hemû çêlikên min kuştin. Nuha tu dibînî, bi vê çivîkiya xwe min tu xist çi halî. Dibê tu baş bizanibî ku gava civîk jî xwe bidin ser hev dikanin zora fîlan jî bibin.

Deng ji fîl derneket. Ma di kortê da...