Îro di qanaleke radyoya swêd da min li programeke li ser Etiyopyayê guhdarî kir. Di programê da dihat gotin ku îslama radîkal û bi taybetî jî terîqeta Wahabî bi destê dewleta Erebîstana Suûdî roj bi roj li Etiyopyayê xurt dibe.
Beşdarekî programê yê Etiyopî, digot berê li Etiyopyayê îslama radîkal qet tunebû, lê di van salên dawî da dewleta Suûdî ji bo ku kesên feqîr bike Wahabî pereyekî pir dirjîne.Li gor gotinên wî zanayê Etiyopî, digot dewleta Suûdî him ji bo rehetiya vê dinyayê û him jî ji bo ya wê dinyayê garantiyê dide milet.
Ji bo vê dinyayê pereyan û ji bo wê dinyayê jî Cinnetê li milet belav dikin. Digot, îmkanên pir mezin didin kesên ku têkevin terîqeta Wahabî, wan dibin hecê, zarokên wan didin xwendin û gelek alîkaryên din bi wan ra dikin.
Û ji bo wê dinyayê jî, li Cinnetê cî didin însanan, garantî û senedê didin wan ku ewê neçin Cahnimê.
Û ji ber ku milet jî feqîr û belengaz e, nexwende û nezan e bi van sozên suûdiyan dixapin û diçin ser mezhebên wan.
Lê li alî din jî însan him li vê dinyayê û him jî li wê dinyayê îş û ciyê xwe saxlem dikin.
Li gor wî zanayê Etiyopî, bi vê riyê di van salên dawî da suûdiyan gelek kes him ji misilmanan û him jî ji filehan/xirsityanan kişandine nava terîqeta Wahabîzmê.
Û xwedêgiravî Erebîstana Suûdî li herêmê mitefikê Emerîka yê herî girîng e û li dijî ”terorîzmê” bi Emerîkayê ra hevkariyê dike.
Emerîka ev serê salan e ku li Afganîstanê û li Îraqê bi pê çend milîtanên El Qaîdeyê ketiye, dike nake nikane wan biqedîne, lê mitefikekî wek Erebîstana Suûdî li Afrîkayê û li gelek welatên din her roj bi sedan elqaîdeyiyên ji mirinê ra hazir li dijî Emerîkayê amade dike.
Meriv matmayî dimîne Emerîka çawa rê dide van xebatên suûdiyan?
Wek tê zanîn ji %60-ê nifûsa Etiyopyayê filehên ortodols in, ji %30 misilman û ji %10 jî ji ol û baweriyên din in.
Li gor agahiyên wî zanayê Etiyopî, berî van xebatên suûdiyan di nabêna hemû dîn olan da tu dijminatî tunebû, zewacên di nabêna ferdên ji dîn û baweriyên cuda pir normal bû. Lê piştî xebatên suûdiyan rewş gelkî hatiye guhertin, kesên ji dînên cuda tên hember hev û dijminatiya hevûdu dikin. Û îslama radîkal, wahabîzim roj bi roj xurt dibe.
Mezheba Wahabîzmê, gelek adet û kevneşopiyên îslamê red dike, dide aliyekî, rasterast Quranê û gotinên Pêxemeberan ji xwe ra wek nimûne digre û jiyaneke wek ya demên Pêmberan diparêze. Di îslamê da tu şiroveyê qebûl nake.
Wahabîzim terîqeteke pir ekstrem e, kesên ne ji xwe, hemû misilmanên din wek kafir dibîne, qetla wan hela û talankirina malên wan jî rast dibîne.
Wahabîzim, guhdarîkirina muzîkê, kêfê, çêkirina risman, temaşekirina telewîzyonê, sînemayê, tiyatroyê û gelek tiştên din jî yasax dike.
Piştî ku min li alimê Etiyopyayî guhdarî kir, min ji xwe ra got, di dêlî ku Emerîkayê here li Afganîstan û Îraqê bi dû çend milîtanên El Qaîdeyê keve, bira rê li ber van xebatên suûdiyan bigirin. Bira nehêlin pere û Cinnerê li milet belav bikin temam e.
Îcar Xwedê kir suûdiyan hîn dest neavêtine kurdan(belkî jî dest avêtibin haya min jê tuneye), ku wek Etiyopya û Somaliyayê li kurdan jî peran û Cinnetê belav bikin îşême xerab e, çimkî kurd ji do da amadene ku dewletê û welêt bi peran û Cinnetê bidin.
Bira milet li wir bimîne, "serok û rêberê kurdan" yê herî mezin dewletê naxwaze, îcar miletê çima bixwaze ?
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar