Gelo Arjen Arî di bin tesîra Ahmet Arîf da maye?

Înan Eroglu di bloga xwe Înanolo da li ser tesîra Ahmet Arîf ya li ser Arjen Arî lêkolînek kiriye. Ji tesîra Ahmet Arîfa ya li ser Arjen Arî çend numûneyan nîşan dide. Li gorî dîtina Înan Erdoglu tesîteke Ahmet Arîf ya mezin li ser Arjen Arî heye.

Di dereke nivîsa xwe da wiha gotiye:
"Ev ne şerê Hesenan e, ne şerê Heyderan e, ne şerê duwanzdeh bavê eşîran e, ev şer, şerê du şairan e, şerê man û nemana şairtiyê. Ahmed Arif bi daxwaza xeternak a Arjen Arî hisiyaye loma ji gora xwe rabûye û wî bi qelemşikandinê (xesandin) ditirsîne. Arjen Arî vê daxwaza xeternak diavêje binhişê xwe. Ji aliyekî de fedî dike û ji aliyekî de jî li benda keysa xwe ye. Lê rastiyek heye ku Arjen Arî çi kir û çi nekir, nekarî bestika xwe ji Ahmed Arîf xilas bike. Ahmed Arîf her li dû wî ye, li pey siya wî. Jixwe siyek e Ahmed Arîf, tu wî bikujî jî, ew ê siya wî bimîne. Arjen Arî, Ahmed Arîf kuşt an na, qet nizanim, lê bes dizanim Ahmed Arîfek heye ku di helbestên Arjen Arî de her bang dike û dibêje ez li vir im, li vir. Ew jî siya Ahmed Arîf e. Arjen Arî, Arjen Arîf…"
Nivîsa Înan Eroglu dirêj e, kesê bixwze kane di bloga wî da tevayiya nivîsê bixwîne. Li ser nivîsê min û çend kesên din fikrên xwe gotin. Sohbeta di nabêna min, Mihemed Ronahî û Înan Ergoglu da derbas bû li jêr e.

Zinarê Xamo Mihemed û Yusif(Mihemed Ronahî û Yûsif Hemed), we sohbeta xwe bi silametî, bi dostanî û bi rengekî medenî qedand, kêfa min hat.
Ez bi qasî we ji edebiyatê fêm nakim, lê wek xwendevanekî edebiyatê tiştê ez dibînim Ahmet Arîf şairekî tirk ê dostê kurda ye, dû ra wek Mihemd jî gotiye ji tirsa piçekî qutufî û xirifî ye. Û di dawiya jiyana xwe da fikrên wî yên li ser kurdan jî guherî ye. Di hin hevpeyvînên wî da meriv viya dibîne. Yanî ne Ahmet Arifê berê ye.
Mimkûn e Arjen Arî di warê şikil û teknîkê da ji Arîf mutesîr bûbe, ev ne şerm e. Ahmet Arîf ji Nazim Hikmet, û Nazim Hikmet jî ji Mayakovskî îlham girtine.
Lê di warê naverokê û xeyal da Arjen bi Ahmet Arîf ra miqayese nabe.
A. Arîf dilşewatekî kurda ye, Arjen Arî şervanekî kurd û Kurdistanê ye. Ahmet Arîf ji ber zulma tirk li kurdan dikin dilê wî bi kurdan dişewite, Arjen Arî wek egîdekî şerê zulimkaran dike, ala şervanên azadiyê û serxwebûnê bilind dike, doza Kurdistaneke azad dike.

Not: Min nivîsa Înan Eroglu nexwendibû, piştî min ev rêzên jor nivîsîn min xwend.
Nivîseke baş e, lê bi baweriya min di dawiya nivîsê da neheqî li Arjen Arî kiriye. Rast e Arjen Arî ji Ahmet Arîf îlham girtiye û ji xwe ne mimkûn e negre, lê belê tim di bin siya wî da bû ne rast e, neheqî ye li Arjen Arî...

Mihemed Ronahi Na na Apo, înan ne ew kes e ku ebed li Arjenê rehmetî neheqiyê bike. Di nivîsa wî de helbet cihê şaş jî hene wek têkiliya A.A yan û Arif û Ari. Vana şaş in lê pevgirêdana nivîsê ya li oidipusê pir jîrane hat bi min.

İnan Eroğlu Zinarê Xamo Apê Zinar gelek spas ji bo şiroveya te û rexneya te. Tu gelekî rast dibêjî lê di vê nivîsê de min ne aliyên wan ên welatperwerî û îdeolojiyê lê ji aliyê tesîra helbestê û helbestên wan ve şirove kir. Ez bi xwe ji helbesta Arjen Arî jî û ji ya Ahmed Arif jî pir hez dikim û herdu jî têra xwe serkeftî ne. Di vir de niyeta min ne ew e ku neheqiyê li kesî bikim. Tesîra Ahmed Arif li ser helbesta kurdî têra xwe heye û ev jî ne tiştekî şerm û guneh e, di hemû edebiyatan de tesîra hin navan zêde ye, lê ye me ji ber mesela bindestî-serdestî-dagirkeriyê em naxwazin vê yekê bilêv bikin, înkar dikin an jî fedî dikin. Lê tesîra helbestvanekî kemalîst jî li ser helbesta kurdî gelek normal e bi ya min, mixabin edebiyat ji edebiyata baş re nabêje tu ji kîjan fikrê an jî miletî yî.
Di meseleya ku dibêjim siya Ahmed Arif her tim li ser Arjen Arî hebûye, xwe dispêrim teoriya Harold Bloom û ya Sigmund Freud. Loma di vir de jî ne li gor daxwaza dilê xwe lê li gor ya aqilê xwe şiroveyekê dikim lê heger meriv bi çavê dil binere dibe ku wek neheqiyê bê dîtin.
Gelek silav û hurmet.

Zinarê Xamo Mihehemd, helbet ez zanim Înan bi qesatî, ji dilnexwazî neheqiyê li Arjen Arî nake. Û ji xwe min negotiye nivîsa wî xerab e, min gotiye nivîsa Înan baş e. Îtîraza min ji vê tespîta wî, ji vê gotina wî ya dawî ra ye:
” Arjen Arî, Ahmed Arîf kuşt an na, qet nizanim, lê bes dizanim Ahmed Arîfek heye ku di helbestên Arjen Arî de her bang dike û dibêje ez li vir im, li vir. Ew jî siya Ahmed Arîf e. Arjen Arî, Arjen Arîf…”
Bi baweriya min ev ne rast e, îdîayeke zêde mezin e. Tiştê min got neheqî ev e.
Lê mimkûn e kekê Înan Eroglu helbestên Arjen Arî wiha dibîne, wiha fêm dike. Ev jî normal e, her kes li gorî xwe, li gorî zanîn û dîtina xwe ji helbestê zewqekê digre.
Tesîra şari li ser şair çi ye, çiqas e qabilî minaqaşê ye, tu mîtroyeke em pê derceya vê tesîrê bipîvin tuneye, ev tiştekî îzafî ye.
Bi baweriya min ne tesîra Ahmet Arîf tenê, ya Nazim Hîkmet jî, ya Orhan Kotan jî, û belkî tesîra yên çend şairên din jî li ser wî hebin. Û ne mimkûn e tunebe jî.
Lê îdîa ”di helbestên Arjen Arî da Arîfek heye û her bang dike û dibêje ez li vir im, li vir. Ew jî siya Ahmed Arîf e. Arjen Arî, Arjen Arîf…”, îdîayeke zêde mezin û neheqiyeke li Arjen Arî ye.
Helbet ev fikrê min e, lê mimkûn e tu û Înan wiha nefkirin, ew jî normal e. Ne şert e meriv hev û du îqna bike. Her kes fikrê xwe dibêje….

İnan Eroğlu Apo ev bi temamî fikra min e û şaşiyên wê jî dibe ku hebin. Loma hêvîdar im ev nivîsa min rê li ber şiroveyên cihêreng veke û bi nivîs û meqaleyên baştir ev kêmasiyên min bên tespîtkirin û şiroveyên baştir bên kirin. Armanca min jî her ew e ku ev nîqaş baş xirab her bi nivîs û meqaleyan bidomin û her kes bi nêrînên cuda tev şiroveyên nû û asofireh bînin meydanê. Gelek spas.

Zinarê Xamo Gelek spas Înan. Ez naxwazim dirêj bikim, te fikrê xwe got û min jî yê xwe…

Lê di mesela tesîrê da gelo mariv kane bibêje tesîra Rojen Barnas li ser Arjen Arî tuneye ya jî ji ya Ahmet Arîf kêmtir e?
Bi baweriya min bi qasî meriv bala xwe di tesîra Ahmet Arîf, dibê bala xwe bala xwe bide tesîra şairên kurd jî.
Çi yên bi kurdî nivîsîne û çi jî yên bi tirkî. Orhan Kotan, Sînan Sabrî û çend kesên nuha navê wan nayên bîra min hene.
Yanî dixwazim bibêjim dibê meriv bala xwe nede tesîra Ahmet Arîf û Nazim Hîkmet tenê, hin şairên kurd jî bi qasî wan tesîr li Arjen Arî û li şairên kurd kirine.
Ez tenê texmîna xwe dibêjim, lê helbet dibê di vî warî da lêkolîn were kirin.

İnan Eroğlu Helbet tesîra helbestvanên kurd jî mijara lêkolînê ye lê ez ji bo wan nikarim tiştekî bibêjim, xwendineke berfirehtir ji bo wê lazim e. Ev hemû xalên han tenê Ahmed Arif derdixe navenda nivîsê. Wek min di nivîsê de jî behs kiriye, hemû xal hiştin ku şiroveyeke wiha bikim.