Îro 66-emîn salvegera damezrandina Komara Kurdistanê ya Mehabadê ye.
66 saliya Komara Kurd ya Mahabadê li hemû kurdan pîroz be !
Komara Kurd ya Mahabadê, di 22-ê Çileyê 1946-an da li Kurdistana Îranê di bin serokatiya Qazî Mûhamed da ava bû.
Komara Mahabadê li bajarê Mahabadê li Meydana Çarçira hat îlankirin.
Lê belê piştî lihevkirina Yekitiya Sovyetê û Îngilistanê, Sovyetê alîkariya xwe ji kurdan qut kir. Piştî vê, Îranê ji nû ve hêza xwe topî ser hev kir û êrîş bir ser Azebeycanê û komara kurd ya Mahabadê û komara kurd piştî 10 meh hate hilweşandin.
Piştî tecrûbeya hukûmeta Şêx Mahmûdê Berzencî ya li başûrê Kurdistanê, Komara Mahabadê ji bo kurdan tecrûbeyeke herî mezin bû. Lê ji bêtalihiya me kurdan ra Sovyetê û Îngilîzan, kurd kirin qurbana tirkan û menfaetên xwe yên maddî.
Di vekişîn û qutbûna alîkariya Sovyetê da rola dewleta tirk pir mezin e, ji bo sovyet alîkariya kurdan neke û rê bidin êrîşên Îranê, tirkan roleke pir mezin lîstin.
Jiyana Komara Mehabadê her çiqasî demek pir kin be jî, lê di vê dema kin da dîsa gelek tişt kirin.
Sêzde(13)wezîrên Komara Mahabadê hebûn.
Hukûmeta Komara Mahabadê ala netewî ya Kurdistanê hilda û artêşa komarê çêkir. Ku ev al, êdî bûye ala Kurdistanê.
Qadî Mihemed, berî têkçûn komarê û girtina xwe ”Ala Komara Mahabadê” teslîmî Mele Mistefa Barzaî kir û got, wê biparêze. Û Mele Mistefa Barzanî jî ev wesiyeta Qazî bi cî anî û ala Kurdistanê weke roniya çavê xwe parast.
Ev al nuha bi kêmanî li beşê Kurdistanê yê başûr, li asîmanê Kurdistanê hêl dibe.
Hukûmeta Komarê di warê aborî, civakî, edebî û kulturî da jî gelek gavên girîng avêt. Rojname û kovar derketin. Ji bo pêşxistina zimanê kurdî gelek hewil hat dayin û hin gavên girîng hatin avêtin.
Zimanê Kurdî weke zimanê Komarê yê resmî hate qebulkirin.
Tiyatroya kurd hat avakirin.
Yekîtiya Jinên Kurdistanê hate sazkirin.
Bi kurtî, her çiqasî temenê Komara Mehabadê kin ajot jî, lê Mahabad di her warî da dîsa jî bû navenda siyaset û rewşenbiriyê.
Piştî demeke kin, Yekîtiya Sovyetê alîkariya ku dida Qazî Mihemed qut kir û hêzên Sovyetê di 9-ê gulanê da paşda vekişiyan û xwestin ku Qazî Mihemed jî Kurdstanê terk bike û here îltîcayê Sovyetê bike.
Lê Qazî Mihemed ev yek red kir û got ez tu carî welatê xwe û gelê xwe terk nakim.
Di 16-ê mijdara 1946-an da(16/11-46) hêzên artêşa Îranê berê ketin paytexta Azerbaycanê Tebrîzê û dû ra jî berê xwe dan Mehabadê.
Û di 17-ê di kanuna 1946-an da(17/12-46) jî bi alîkariya îngilîzan ketin Mahabadê û Komara Kurdistanê ya Mehabadê hilweşandin.
Û di 31-ê adara 1947-an da jî Qazî Mihemed, serokwezîr Hecî Babe Şêx, wezîrê parastinê Seyfî Qazî li Meydana ku Komar lê hatibû avakirn bi darde kirin.
Qazî Mihemed, li Meydana Çarçira di merasîma avakirina Komara Kurdistanê da wiha sond xwaribû:
”Bi mezinahiya navê Xwedê, bi rûmeta Qurana Kerîm, li ser welat û ala xwe ez sond diwxim ku ezê heta dilopa dawî ya xwîna xwe û nefesa xwe ya dawî, bi can û malê xwe di rêya azadiyê da, ji bo ku alên me li asîmanan pêl bidin têbikoşim.”
Û bi rastî jî Qaziyê nemir sadiqê sonda xwe ma û ji bo ku ala kurd li asîmanên Kurdistanê hêl bibe canê xwe feda kir.
Bira ciyê wî û hemû şehîdên kurd û Kurdistanê behişt be.
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar