Pirs: "Di salekê da çend hefte hene?"

Îro Salihê Kevirbirî hat serdana min, mala wî ava be.

Me bîstekê sohbet kir, bîna min fire bû.

Ev du heftene li balê ez bi tenê bi hesreta dîtina yekî xerîb dişewitîm. Axirê Salih, îro ev tenêtiya min tije kir.

Ez hema hema qet li fîlm û programên tirkî yên fasasfîso temaşe nakim, carnan heger debateke cidî hebe lê temaşe dikim.

 îro, dema min û Salih sohbet dikir, komandoya telewîzyonê li ber wî bû, min dît carê komando girt destê xwe, telewîzyon vekir û li kanalên tirkî kurdî geriya. Ji ber ku ciyê kanalan baş nas nedikir, min jê ra got ka bide min, ezê lê bigerim û min dest bi lêgerînê kir.

Dema ez çûm ser kanala Haberturkê û min dît tiştekî cidî tuneye, ez di ser ra derbas bûm. Salih got, mamoste, hela raweste, ev programa Pakîze Sûda ye, programeke pir balkêş e. Di her programê da pirseke pir basît ji însanan dike.

Min berê ev jinik dîtibû, lê min navê wê nizanîbû.
Ez dirêj nekim, li ser vê min rabû komanda da Salih û min jî bala xwe da programê.

Pakîze pirseke pir basît, pirsa, ”di salekê da çend hefte hene” ji însanan dikir. Berê digot, ”di salekê da çend hefte hene” û dû ra jî kar û sinetê wî/wê jê dipirsî.

 Jinik kuçe bi kuçe digeriya û ji însanên cuda cuda, karkir, jinên malan, însanên ji rêzê, mamûrên teqawit, mamoste, xwendevanên lîseyê, xwendevanên unîversîyan ku gelekên wan di snifên 2-3-an da bûn, hinek kes mamoste bûn.

Welhasil ji însanên normal bigre, heta bi talebeyên beşê zanîngeha edebiyatê û zimnê çînî belkî ji 50 60 însanî eynî pirs pirsî:

”Di salekeê da çend hefte hene?”

Bawer bikin ji sedî 90 însanan, ji xwe însanên normal, jinên malan qet nizanîbûn, lê gelek mamûr û mamosteyên taqawit, mamosteyên mekteba destpêkê, telebeyên lîseyê, talebeyên zanîngehan yên sinifa 2 û sisiyan jî nizanîbûn di salekê da çend hefte hene.

Hinekan digot, 130, hinekan digot 144, hinekan digot, 80, hinekan digot 14, hinekan digot 68 û reqemên wiha.

Û kesên herî biaqil û matamatîkzan jî digotin, ”hela bise ez bihesibînim” û dû ra jî dest bi hesabekî matamatîkî dikirin, digotin:

”Di mehekê da çar hefte hene, 10 meh dike 40 hefte. Li wir ma du meh. Du mehên din jî dikin 8 hefte, 40 û 8-ê din, li ser hev dike 48 hefte.”

 Bawer bikin xîlaf tuneye, heger îmkana we hebe, dibê meiheqeq hûn liv ê programê temaşe bikin. Ji ber ku Salih ewê rabûya, loma jî min li hemû programê temaşe nekir.

Nuha civatekê bifirkirin ku mamosteyên destpêkê û yên navîn, talebeyên zanîngehan, xwendevanên lîseyê, mamûr, şofêr, dikandar, esnaf yanî miletek nizane di salekê da çend meh hene(di salekê da çend roj hene ji xwe tew kesê nizanibe), de îcar ewê ji wê civatê, ji wî miletê ji jahr û zuqûm sadir bibe?

Ez li vir qala însanên nexwenda, kesên li serê çiyan nakim, ez qala mamosteyan, mamûrên dewletê, talebeyên lîse û unîversîteyan dikim, hûn dizanin?

 Îcar ev cehalata bêemsal jî nîşanî me dide ku însanên tirk çiqasî reben û nezan, çiqasî paşdemayî û ji zanînên herî basît, yên herî elementer bêpar in.

Û sîstemeke perwerdeyê bifikirin ku 52 heftetên salekê fêrî  hemwelatiyên xwe, însanên ku dibistana navîn qedandine, talabeyên lîseyê û unîversîteyan nekiriye.


Ma ji bo miletekî, ji bo welatekî felaketeke ji viya hîn mezintir heye gelo?


Ez bawer nakim ku hebe.

Ji xwe heger ne ev cahilî û nezaniya milet bûya, siyasetmedaran nikanîbûn hewqas sal bi vir û demagojiyên herî basît ew bixapandana û şerekî hewqas neheq û hovana li hemberî kurdan bidana meşandin.

Ji ber ku milet, civat zirnezan û zircahil e, loma dewlet û hukûmet dikanin bi piştgiriya wan vê zulma nedîtî li miletê kurd bikin.

Heger li kolanên Stockholmê hûn pirseke wiha ji xwendevanekî lîsê û unîversîteyê, ji mamosteyekî, heta ji swêdiyekî alkolîst jî bikin, tu dev ji bersîvê berde, sedîsed ewê vê pirsê li hemberî xwe weke heqareteke mezin qebûl bike û ewê azareke pir mezin bide xwediyê pirsê.

Ewê bibêje, "lawo tu dibêjî qey ez ehmeq im, qey tu henekê xwe bi min dikî?

Heger tu vê pirsê ne ji swêdiyekî , lê ji mamoste, xwendevanekî xerîb yê lîsê û unîversîteyê bipirsî, ewê jî bibêje “ ma tu rasîst î” ku vê pirsa ha ji min dikî?

Ji bo swêdiyekî ha te pirsa, “şîr çi reng e” û ha jî pirsa “di salekê da çend hefte hene” jê kiriye, qet ferq nake, herdu pirsan jî li hemberî xwe ewê weke heqaretekê qebûl bike.

Lê di programê da yek însanî jî negot, "tu çawa dikanî pirseke wiha ji min bikî"?

Heger ez vê programê ji bi xwe weke anketekê qebûl bikim, li Tirkiyê belkî ji sedî 70-80 civatê hîn nizane di salekê da çend hefte hene. Îcar Xwedê dizaneke ku ji sedî çendê tirkan dizane di salekê da çend roj hene?

Hinek dikanin bibêjin ku ma gelo rewşa kurdan ji ya tirkan çêtir e?

Ez bawer nakim çêtir be, lê sûc ne yê însanan, yê dewletê û sîstemê ye. Sîstema perwerdeya Erdoganê ku vê dewleta hewqasî mezin dibîne, nikanîbûye hejmara hefteyên salekê fêrî mamosteyên xwe û xwendevanên unîversîteyê bike.
Û Erdogan û bi hezaran siyasetmedarên tirk bi vê dewletê, bi vî welatî, bi vê sîstemê û bi vê civatê xwe pir mezin dibînin, dibêjin Tirkiye dewleteke mezin e(!)

Tirkiye dewleteke hewqasî mezin e ku bi sedhezaran xwendevanên lîse û zanîngehan û mamosteyên meketabên wê hîn nizanin di salekê da çend hefte hene....