Stranbêja kurd ya bi nav û deng Rojînê, di hevpeyvîna xwe ya di rojnameya Tarafê da xwe lewitandiye, kurdayetî û navê xwe wek bela serê xwe dîtiye û ji bo ku li mala wan bi tirkî axaftin qedexe bûye ji bavê xwe ra gotiye, ”ew faşîstekî kurd bû.”
Sebebê ”faşîstiya” wî jî ji ber ku nedihîştiye Rojîn xanim bi li malê bi tirkî bipeyive.
Dema min sê roj berê hevpeyvîna bi Rojîn xanimê ra di rojnameya Tarafê(http://www.taraf.com.tr/haber.asp?id=13850)da xwend ez ji xwe ra matmayî mam û çûm dinya wiyalî. Li ser navê Rojînê, min ji xwe fedî kir.
Ji bo ku tirk ji Rojînê ra bibêjin ”merheba”!, ew amadeye ku êrîşî dê û bavê xwe
bike û ji kurdayetiya xwe jî derkeve.
Heta nuha min tiştekî Rojînê ne xwendibû û ne jî di sohbet û minaqeşeyekê da lê guhdarî kiribû.
Ev cara pêşî bû ku min hevpeyvîneka bi Rojînê ra dixwend û fersend didît ku wê, mistewa wê ya întellektuelî û hestên wê yên wek jin û wek hunermendeka kurd kêm be jî hinekî nas bikim.
Ji bersivên Rojîn xanimê meriv fêm dike ew ne meriveke vala û nezan e, têra xwe zana û zimandirêj e.
Di hevpeyvînê baş xuya dibe Rojîn bi dil û can dixwaze xwe bi tirkan şîrîn bike û têxe çavê wan.
Ji bo ku sosyeteya tirk wê qebûl bike, ji bo ku tirk di telewîzyonên xwe da cî bidin wê gelek şalûziyan dike, kurdperweriya bavê xwe wek ”faşîstiyê dibîne” û ji vê şêla wî gazin dike.
Li gor agahiyên Rojînê, bavê wê kurdekî ji Kurdistana Sûriyê ye, diya wê jî ji Mêrdînî ye. Bavê wê, diya wê revandiye û piştî demekê çûye li Edenê bicî bûye. Rojîn jî li Edenê hatiye dinê.
Bavê wê kurdekî feqîr e lê merivekî kurdperwer û bi xîret e. Ji bo ku debara zarokên xwe, li Edenê himaliyê dike, dê jî li Bît Pazariyê ji xwe ra li derekê dixebite.
Diya Rojînê deh zarokan tîne dinê, pênc dimrin, pênc jî bi firê dikvin. Yanî ji mirinê xelas dibin.
Bavê Rojînê navê kurdî li hemû zarokên xwe dike, dike Cûdî, Sêvê, Rûken, Dêrsim û Rojîn.
Dema ew navên kurdî li zarokên xwe dike, mudûrê nifûsê bala wî dikşîne, lê himalê bi xîret û bi namûs, gotiye na, ez dixwazim van navan li zarokên xwe kim.
Li hember gef û astengiyên midûrê nifûsê hustuyê we xwar nekiriye û tawîz nedaye, navên kurdî li hemû zarokên xwe kirye.
Di wan salan da li Edenê bi zarokên xwe ra bi kurdî peyivîn û lêkirina navên kurdî li ba kurdê Tirkiyê pir ne belav e. Lê bavê Rojînê herçiqas himal e jî kurdekî bîrewer û welatperwer e, loma jî him bi zarokên xwe ra bi kurdî peyivîye û him jî navên kurdî li hemûyan kiriye. Ji wan ra gotiye, ”divê hûn berê zimanê xwe fêr bibin”, dûra tirkî.
Rojîn, bi vê şêla bavê xwe ne serbilind û kêfxweş e, pê îftîxar nake. Ji dêlî vê va, vê yekê dide cahiliya wan, dibêje:
”Li mala me tirkî qedexe bû. Bavê min faşîstekî kurd bû. Bavê min digot, ”berê zimanê diya xwe fêr bibin. Ji ber ku ez bi tirkî peyivîm min kêm lêdan nexwariye.”
Bêguman meriv bi vangotinên Rojînê yên neheq û ne xweş tenê xemgîn dibe û şerm dike. Ji dêlî ku bi şêla bavê xwe serbilind be, gelkî kêfa wê bê ku bavê wê, navên zarokên xwe nekirye ”Dondu û Satilmiş”, navên kurdî li hemûyan kiriye û hemû jî fêrî kurdî kiriye.
Keçika pê ra hevpeyvîn kiriye(Ayça Orer) gotiye, navê Rojînê gelek bela anî serê te ne wisa?
Rojînê gotiye:
-Belê, tim hisê ku tu yekî din î, xwebiçûkdîtinê tim bi te dide hiskirin. Tim tuzanî ku ku tu cihê yî. Li ofîsa hevalekî min sekreterek hebû, ji min ra got” oyyy navê te çiqasî xweş e, ma tu fransiz î?” Dema min got ez kurd im, got ”haaa”, awirê wê bû wek ku li gû mêze bike.”
Rast e li Tirkiyê di her warî da zilmeke nîjadperest û faşîzane li ser kurdan heye, tirkên faşîst û nîjadperest li dijî hertiştê kudî ne.
Li dijî hebûna kurdan e jî.
Çareya vê ne ew e ku em xwe înkar bikin, em xwe bikin tirk, em dev ji zimanê xwe berdin û rabin navên xwe biguherînin.
Ev teslîmbûna zulmê û zaliman e.
Ji dêlî wê va, divê em ew kesên ku tehamulî hebûna kurdan nakin, tehamulî navên kurdan nakin rexne bikin, şêla wan wek şêleke nemirovî binav bikin.
Divê ew xwe biguherînin, ne em kurd.
Ya din çima emê xwe tirk his bikin?
Em kurd in û divê xwe kurd his bikin. Dema kurd xwe wek kurd his nekin ne normal e, tê da anormaliyek heye.
Ma yekî tirk dixwaze ku ew xwe wek tirk his neke?
Ma yekî tirk ji ber tirkîtiya xwe fedî dike, dixwaze wê veşêre?
Bêguman nake, divê kurd jî nekin.
Ji bo pera û şohretê divê meriv dev ji nasname û şexsiyeta xwe bernede, divê meriv xwe pîs neke.
Rojîn xanim, bi kurdî stran gotina xwe jî bi cesareta cahiliya xwe ve girê dide, dibêje:
-Cesareta cahiliyê. Bi vê zanîna xwe jî minê bistira lê ezê neketama vê qadê. Min ji tersê wê dest pê kir. Xelk bi salan bi tirkî distirên û di herî dawî da jî stranekê bi kurdî dibêjin.. Ez gava bi kurdî dibêjim, yekê jî bi tirkî dixwînim.
Yanî li stranbêjiya xwe ya bi kurdî poşman bûye.
Çimkî kurdî rê li ber qariyera wê girtiye.
Çimkî ”kurdî” nehîştiye ew têkeve nava sosyeteya tirk, nehîştiye tirk wek gelekên din wê jî himêz bikin.
Bi kurdî gotina wê, nehîştiye ew bibe bûrjuwa û jiyaneke burjuwawarî bijî. Bi hesreta vê jiyanê gotiye:
-Me di seranserê jiyana xwe da jiyana bûrjûva biçûk dît. Lê heta ku tu wê kulturê û wê jiyanê nebînî gelkî zahmet e ku tu jiyana xwe fêm bikî. Brecht dibêje, ”însanê birçî exlaqê xwe dixwe.”
Rojînê li vir gotineke gelkî xweş û gelkî di cî da kiriye, rast e, însanê birçî exlaqê xwe dixwe”, lê ne herkes. Heger herkesî ”exlaqaê xwe bixwara”, heger kerkesî ”namûs bi fulûsê bida”, heger herkesî serê xwe li hember zaliman bitewanda, însaniyet îro nedigihîşt vê merhelê, tu milet nedigihîşt azadiya xwe, faşîzim, nazîzm nedihat avîtin ser sergoyê dîrokê.
Heger herkesî ”exlaqaê xwe bixwara”, kurdan ewê serê xwe li hember dijmin bitewandana, ewê hewqas êş û azar nedîtana û hewqas şehîd nedana.
Bi kurtî her însanê feqîr ne bêexlaq e, lê yên dibin bêexlaq pir in.
Rojîn xanim ne ji tirkan tenê, ji kurdan jî gazinan dike, dibêje ew jî klîpên min naweşînin. Dixwaze herdu aluyan jî îdare bike lê nabe, xwe di orta ”xelîl û celîl da” dibîne. Wiha dibêje:
-Klîpên min tenê di Youtubê da tên weşandin. Kanalên bi kurdî weşanê dikin jî naweşînin, kanalên din jî naweşînin. Klîpên belasebeb hatinea çêkirin. Tu xwe ne bi Îsa didî qebûlkirin û ne jî bi Mûsa. Tu di orta xelîl û celîl da dimînî.
Bêguman divê sebebên vê yekê hebin. Divê ya meriv dengbêja kurdan be ya jî ya tirkan be, dema meriv bixwaze herdu aliyan jî bi hev ra îdare bike wihaye. Wê demê meriv him ji dêrê dibe û him jî ji mizgeftê.
Li ser pirsa, dema keçek te çêbibe tu yê navekî kurdî lêkî ya na?, Rojîn xanimê goyiye:
-Ez nizanim. Piştî ku min hewqas zehmetî kişand… Di hişê min da navek heye lê ez tam nizanim…
Bavê Rojînê himalek bû lê wêrîbû navê wê bike Rojîn.
Lê Rojîn wek jineke xwenda û têgihîştî, wek stranbêjeke kurd newêre navekî kurdî li keça xwe ke, di vî warî da hîn dudil e.
Heyf, sed carî heyf!
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar