Li Îraqê, kurd û Kurdistana Federe rûbirûyî xeter û êrîşeke pir mezin in. Ereb dixwazin bi siyaseteke ”hokus-pokus filiokus” Kerkûkê ji kurdan bistînin.
Parlamentoya Îraqê roja sêşemiyê(22/7-08)bêyî beşdarbûna kurdan û lîsteya Hevpeymaniya Kurdistanê bi dengdaneke neqanûnî û zorbayî qanûna hilbijartinên herêman qebûlkir.
Li gor vê biryara Meclîsa Îraqê, hilbijartinên meclîsa Kerkûkê 6 mehan ewê were texîrkirin. Lê di vê nabênê da meclîsa wîlayeta Kerkûkê ya nuha ku him serokê wê kurd e û him jî piranî di destê kurdan da ye ewê were belavkirin û kursiyên meclîsê jî li gor miletan, 32 ji ereban ra, 32 ji turkmenan ra, 32 ji kurdan ra û 4 jî li gurûbên din werin dabeşkirin.
Ev parvekirina wek hev ya li miletan daxwaza dewleta tirk û Cepha Tirkmen e jî. Ereb û tirkmen dixwazin bi vê dengdana neqanûnî îdareya Kerkûkê ji destê kurdan derxin û dû ra jî wek bajar bi Bexdayê va girê bidin.
Bi îhîmaleke mezin tiliya Tirkiyê jî ewê di vê lîstikê da hebe. Çimkî ji serî da ye Tirkiye serkêşiya vê parvekirina wek hev dike.
Wek tê zanîn, tirk naxwazin kurd li Îraqê bibin xwedî mafekî herî biçpk jî. Lê heger hat û kurd bûn xwedî federasyona ya jî dewleteke serbixwe, wê demê jî Kurdistan ji alî cografî da pir biçûk û ji alî petrolê da jî ne dewlemend be.
Yanî dibê Kurdistan biçûk û kurd jî feqîr bin.
Lê kurd jî bi vê yekê dizanin û ji destpêkê da li dij in ku li Kerkûkê kursî di navbêna kurd, ereb û turkmanan de wek hev werin parvekirin. Ew baş dizanin ku qebûlkirina parkirineke bi vî rengî wendakirina Kerkûkê ye. Dema ev fersend têjeve destê ereb û tirkmenan, roja din ewê dengên xwe bikin yek û Kerkûkê ji destê kurdan derxin û bidin ereban.
Ev yek pir vekirî ye.
Berî hertiştî Kerkûk bajarekî Kurdistanê ye. Lê ya ji wê jî girîngtir, li Kerkûkê kurd di piraniyê da ne. Nufûsa kurdan bi qasî ya ereb û tirkmeman herduyan jî heye. Loma jî tu sebebekî biheq tuneye ku tirkmen û ereb bi qasî kurdan bibin xwedî desthilat.
Kurd ne li dij in ku kursiyên meslîsa bajarê Kerkûkê li miletên din jî werin belavkirin. Kurd dixwazin tirkmen, ereb, asûr û kildan jî li gor nifûsa xwe di îdareya bajêr da cî bigrin û bibin xwedî desthilat, lê ne ku her kes wek hev be.
Ereb û tirkmen dizanin ku bi dengdan û referandûmê nikanin Kerkûkê ji destê kurdan derxin, loma jî dixwazin bi hîleyên wiha ya jî bi zor ji kurdan bistînin û bi Bexdayê va girê bidin.
Li gor siyaseta li ber çav, kesê pêşengiya vê dengdana ”hokus pokus filiokus” kiriye Serokê Meclîsa Îraqê Mahmûd Meşhedanî ye.
Lê ne mimkûn e ku Meşhedanî bi serê xwe tenê biwêribe kurdan bigre hember xwe û vê gava gelkî tehlûke bavêje. Miheqeq li pişt perdê hin aktorên din jî hene, ew jî bi dizî Meşhedanî û erebên nîjadperest li hember kurdan piîj dikin.
Di nava van ”aktorên dijmin” û xêrnexwazên kurdan da helbet Tirkiye û Îran di serî da ne.
Bêguman tiliya Sûriyê û hin welatên ereb yên din jî dikane di vê biryarê da hebe.
Heta pir ne dûr î aqilan e ku Emerîka û Neteweyên Yekbûyî jî di vê biryarê da bi hawakî cesaret dabin Meşhedanî.
Ji der da dîtin ne mim kûn e, lê kurd nuha dizanin, bêyî ”destûr” ya jî ”xweşbîniya” Emerîka gelo Meşhedanî dikane gaveke wiha bavîje ya na?
Ji bo pêşerojê zanîna vê yekê ji bo kurdan pir û pir girîng e.
Îranê herçiqas heta nuha wek Tirkiyê ev dijminatiya xwe ya li hember kurdan pir eşkere nekiribe jî lê di bin ra dike. Kurd bi vê yekê dizanin.
Şêl û reaksiyona kurdan ya li hember biryara Meclîsa Îraqê bi giştî pir baş e û hêjayî teqdîrê ye. Bi taybetî jî redkirina qanûnê ji alî serokkomar Celal Talabanî ve tiştekî baş bû û mafekî destûrî û qanûnî da kurdan.
Ji roja biryara meclîsê hatiye girtin û vir da, ji serokkomar Celal Talabanî bigre heta bi serokê Kurdistanê Mesûd Barzanî û hemû partî, sazî û dezgehên kurdan yên din di warê siyasî da bi hev ra reaksiyoneke pir baş û xurt nîşan dan. Ev reaksiyona bi tifak û yekdengî hêzeke mezin dide kurdan.
Ya din kurd li hember ereban îro hewqasî ne bêçare û qels in. Piştî vê ”bêbextiya” ereban, dibê kurd li ser ”dost” û ”mitefikên” xwe careke din rawestin û baş bifikirin. Mitefikên ne saxlem di pêşerojê da, di dema herî krîtîk da dikanin belayên pir mezin bînin serê kurdan.
Vê biryara Meclîsa Îraqê jî nîşan da ku Kurdistana Federe hîn jî di bin êrîş û tehdîdeke mezin da ye. Li pêş kurdan hîn riyeke dûr û dirêj heye, Kurdistana Federe hîn ne di bin garantiyê da ye.
Mixabin, dost û mitefik hindik in, dimin pir in.
Dost û mitefikên herî mezin em kurd xwe bi xwe ne, divê em kurd dost, mitefik û piştevanê hev bin.
Divê kurdên herçar perçên Kurdistanê wek rohniya çavên xwe li Kurdistana Federe xwedî derkevin û wek zarokekî li şîr alîkariyê bi kurdên başûr ra bikin. Serkeftina kurdên başûr serkeftina hemû kurdan e, Têkçûna wan jî têkçûna hemû kurdan e.
Heger li başûr ev îmkana dîrokî îcar jî ji destê kurdan here êdî rizgarbûna kurdan û avabûna Kurdistaneke serbixwe xeyal e. Loma jî divê em hemû kurd bi hemû îmkan û derfetên xwe, cansîperana piştgiriyê bidin kurdên başûr û ji bo jiyana Kurdistana Federe bixebitin.
Tirk, serkeftina kurdên başûr wek serkeftina kurdên bakur û têkçûna wan jî wek têkçûna kurdên bakur dibînin û siyaseteke li gor vê dimeşînin.
Divê em hemû kurd jî bi vî çavî li kurdên başûr û Kurdistana Federe binêrin. Kurdistana Federe, pêşeroj û garantiya rizgarbûna me hemû k
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar