Parlamenterê BDP-ê yê Êlihê (Batman) Bengî Yildiz, di hevpeyvîna xwe ya bi Maşalah Dekak ya di malpera Aknewsê da li ser zimanê kurdî dîsa gelek tiştên rast û baş dibêje.
Bengî Yildiz dibêje, ji bo ku kurdî bi pêş keve û di her qada jiyanê da bê bikaranîn, dibê zanebûna kurdî ji bo namzediya parlamenteriyê, şaredariyê, meclisên şaredariyan şert be.
Bengî Yildiz dibêje,“Heger ev şert bê danîn, em bawer in ewê hemû kes xwe hînê kurdî bike.”Ev rast e, dema ji bo namzediyê şertekî wiha hebe wê demê kesên kurdînezan ewê nikanibin bibin namzed, bi vî şiklî ewê rê li ber nûnerên kurdînezan were girtin.
Ji xwe dibê ev şer tji roja roj da hebûye, kesê bixwaze bibe siysetmedar û nûnereê kurdan dibê bi zimanê kurdan bizanibe.
Heger BDP bi rastî jî biryarke wiha bigre, ev yek ewê bibe gaveke dîrokî û destpêka tradîsyoneke nuh.
Li alî din li ser şêla dadgeha Amedê û qedexeyên li ser zimanê kurdî jî Yildiz tiştên pir hêja dibêje.
Bengî Yildiz dibêje:
”Kurd zîhniyeta qedexekirina zimên ewê tu caran qebûl nekin. Qanûn mecbûr e xwe li gorî gel, li gorî jiyana kurdan biguherîne. Mecbûr e ziman, çand û dîroka kurdan nas bikin. Ger qanûnek bibêje, ‘em 20 milyon kurd nas nakin’, ma ev qanûn ewê ji aliyê kurdan ve bê qebûlkirin? Niha siyaseta me, jiyana me, li ser meşrûiyetê û li ser hiqûqê ye. Em siyaseta xwe ne li gorî qanûnan, belkî li gorî hiqûqê dimeşînin. Çimkî qanûn be, qanûnên faşîstan jî hene. Qanûnên Hîtler û Mussolînî jî hebûn. Qanûnên Seddam Husên jî hebûn. Qanûnên hemû dîktatoran hene. Lê ew qanûn meşrû nîn in, ew qanûn hiqûqî nîn in. Ji ber vê yekê jî ew qanûna ku kurdan nas neke, siyaset, ziman û dîroka kurdan nas neke, em jî wan qanûnan nas nakin.”
Analîzeke pir rast e, nûnerekî kurdan dibê wiha bifikire, dibê xwediyê vê şêlê û vî şiûra netewî be.
Qanûnên ku hebûna kurdan, kultur û zimanê kurdan nas nekin, dibê kurd jî wan qanûnan nas nekin, li gor wan tevnegerin.
Ji ber ku ew qanûn ne meşrû ne, li dijî realîteya heyî ne.
Heger BDP, bi rastî jî di van herdu nuxteyên ku Bengî Yildiz li jorê qal kir (ji bo namzedan şertê zanîna kurdî û qebûlnekirina qedexeyên li ser zimanê kurdî), israr bike mesele diqede.
Di qanûna partiyên siyasî da dewletê gelek asteng daniye pêş zimanê kurdî û ev yek bi zanetî kiriye.
Divê siyasetmedarên kurd guh nedin vê yasaxê, di civînên partiyê da, di civînên bi gel re, yanî di hemû qadên jiyanê da zimanê bi kurdî bipeyivin û di vê yekê da bi israr bin.
Kurd ji dewletê perwerdeya bi kurdî dixwazin, lê ew bi xwe fêrî kurdî nabin û yên dizanin jî bi kurdî napeyivin.
Ev nabe, ya dibê meriv ji dewletê mafê perwerdeya bi zimanê kurdî nexwaze û gava xwest, wê demê jî dibê ew bi xwe jî bi kurdî bipeyive.
Bala xwe bidin van rêzên jêrîn û bibînin ku birêz Bengî Yildiz, mesele çiqas xweş aniye zimên.
”Heke em li parlamentoyê, di jiyanê de kurdî neaxivin, wê çaxê me asîmîlasyon qebûl kiriye.
Bi awayekî her roj zimanê dayikê ji dest diçe, zarokên me bi tirkî diaxivin.
Weke gel, em li kolanan, li bazarê, li dibistanan, di hemû warên jiyanê de bi tirkî diaxivin. Piştî ku ziman ji dest çû, mirov nikare tu tiştekî bike.
Kesekî ku bi zimanê dayikê nejî, mezin nebe, ew hest pê re çênebin, bi wê kulturê mezin nebin, sibê xwedî li zimanê dayikê jî dernakevin.
Heke me radyoya Êrîvanê guhdar nekira, me Karapêtê Xaço, Meyrem Xan, Eyşe Şan guhdarî nekira, ji me re bigotana ‘zimanê kurdî xweş e’, me yê çawa bizanibûya xweş e yan jî ne xweş e? Ji bo ku hesasiyeta ziman hebe, divê ziman di jiyana me de bi awayekî cih girtibe. Divê ziman hatibe tamkirin.”
Meseleyê meriv ancax dikane hewqasî xweş û fesîh bîne zimên.Wê demê di têgihîştina meselê, di zanînê da tu kêmasî tuneye, tiştê kêm tenê emel e, yanî praktîk e, ku ev jî were kirin emê biserkevin.
Di dawiya hevpeyvînê da Bengî Yildiz, li ser rola zimên ya pêkanîna yekîtiya kurdan tiştekî gelkî rast, xweş û balkêş gotiye ku sedîsed rast e.
Bengî Yildiz dibêje:
"Wexta ku siyasetmedar bi zimanê kurdî diaxivin, dewlet û faşîst nerazîbûnê nîşan didin, gelê me zêdetir yekîtiya xwe çêdike. Çep, rast, muhafazakar, sosyalîst, sosyal demokrat hemû li hemberî nêzikahiya ziman dibin yek. Çimkî zimanê kurdî zimanê lîberalan e jî, zimanê muhafazakaran e jî, zimanê sosyalîstan e jî. Ev zimanê me hemûyan e. Eger êrîşek hebe, kurd di vir de dibin yek. Ger kurd di warê ziman de dibin yek, wê çaxê divê em di vî warî de zêdetir hesas bin."
Bi rastî jî wiha ye, ziman ne yê komekê ya jî yê sinifekê ye, ew zimanê miletekî bi tevayî ye. Loma jî, zexte li ser zimên tesîrê li hemû ferdên wî miletî dike. Ev yek jî dikane di vî warî da bibe wesîleya yekîtiya netewî.
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar