22 juni 2008

Futbol û dînîtiya tirkan

Ev 3 hefte ne ku maçên Kûpaya Ewrûpayê tên lîstin. Piştî têkçûna tirkan di maça pêşî da li hember portekîziyan wek gelek kesî, min jî bawer nedikir ku tîma tirk ewê were heta nîvfînalê, lê hatin.

Bêguman tirk belaş nehatin vira, baş li ber xwe dan, baş xwe parastin, ev rast e, dibê meriv qebûl bike.

Lê mervi dikane bibêje ku di hersê maçên dawî da jî, ji Swîsre, Çekîstan û Xiwatîstanê baştir nelîstin. Bi taybetî jî di maçên çek û xirwatan da qezenckirin ne mafê tirkan bû, yên futboleke muhteşem nîşan dan çek û xirwat bûn, lê bi golên di qerembol û saniyeyên dawî da hatin avêtin tenê dikane bi gotinekê were îzahkirin: Mûcîze!

Yanî şans. Yekcarnan di xumarê da jî pûl ya jî zara meriv tê, şansê mriv çêdibe û meriv qezenc dike.

Yê tirkan jî bû ev mesele, ku ew jî vê yekê qebûl dikin.

Lê di fubolê da tiştê girîng ne xweşlîstin e, biserketin e. Çawa dibe bira bibe, xweş lîstin ya ne lîstin lê mêrikan zora çek û xirwatan birin û bi ser ketin.

Loma jî şadbûn û pîrozkirin wek her miletî mafê tirkan e jî.

Lê şadbûn, kêfxweşî û pîrozkirinên tirkan ne wek yên miletên din e, tirk ji adetê derdixin, piştî her serketinekê grûbên tirk wek gurên har li herderê êrîşî sporciyên welatên din û bi taybetî jî kurdan dikin û zirarên gelkî mezin didin xelkê.

Tiştekî pir normal e ku sporciyên tirk piştî her serkeftinekê çend alên xwe bidin destên xwe û serkeftina xwe pîroz bikin. Ev babet pîrozkirin normal e û mafê wan e.

Lê heta nuha wiha nebûye, her cara ku Tirkiye maçekê qezenc dike sporciyên tirk qefle bi bi qefle bi hev dikevin û li hember miletên din û kurdan kîn û nefreteke nedîtî ji nîşanî der û dora xwe didin.

Ji sporciyan bêtir dişibin leşkerên artêşa Hulagûyê moxol, ew jî wek leşkerên Hulagû kî derdikeve hember wan lêdixin, dikujin, herderê tar û mar dikin, davêjin ser komele û ciyên kurdan û dişewitînin.

Leşkerên Hulagû jî dema ketibû Bexdayê hariyeke bi vî rengî nîşan dabûn û herder wiha tarûmar kiribûn.

Stran, gotin û sloganên wan ne yê spor û sporciyan e, li herderê wek ku herin herbê, bi marş û muzîka mehter û alên xwe yên wek xwînê sor li ba dikin û tirs û xofê li der û dora xwe belav dikin.

Dema meriv di ekranan da bala xwe didê û li wan guhdarî dike, meriv dibîne ku haletî ruhiya van girseyan ne normal e, hemû jî wek gurên har û birçî ne, pir êrîşkar û ne li ser hişê xwe ne, bi wê psîkolojiyê dikanin her kesê ne ji xwe bikujin û bajaran bişewitînin.

Ji dêlî ku pesnê welat û taximê xwe bidin, sloganên wan yên esasî:

”Şehîd namirin, welat perçe nabe.”
“Tirkiye mezin e.”
“Xayin PKK.”
“Ji tirkan mezintir tuneye.”
“Me hêza tirkan nîşanî cîhanê da.”

Û şîarên bi vî rengî, mişt nîjadperestî û dijminatiya miletan e.

Yanî kêfxweşiya wan jî li ser esasê kîn û nefreta ji kurdan û ji miletên din e. Ev yek tenê mexsûsî tirkan e, tu miletekî din wiha nake.

Huliganên her miletî hene, lê vana ne hulîgan in, hemû jî tirkên normal in, lê bi dîtin, firkir û îdeolojiya xwe bûne faşîst. Hemû jî bi destên xwe îşaretên faşîstên tirk, serê gur çêdikin.

Piştî perwerdeyek rasîst ya 80 salî ya li ser esasê derew, înkar û bêbextiyê miletekî bêkultur, cahil, bêsinet, bêtolerans û nîjadperest û ruhfaşîst hatiye xuluqandin, bêyî xwe dijminê hertiştî û herkesî ye.

Xwdê însaniyetê ji vî miletê tiredînî, zirzop, cahil, şîzofren û paranoyak bisitirî ne.

Ji bo ku nivîs zêde dirêj nebe ezê tenê qala bûyerên piştî maça Xirwatîstanê bikim.

Li gor çapemeniya tirk dinivîse, piştî biserketina li hember Xirwatîstanê tirkan li Stenbolê, li Îzmîrê, li Mêrsînê, li Nîgdeyê, li Entabê, li Bûrsayê û gelek bajarên din bi sedan bûyer derxistine, tenê li Stenbolê bi dehan kes(miheqek kurd in)birîndar kirine.

Li Bûrsayê xortekî kurd ji alî grûbeke tirk ve hatiye lînckirin. Li Stenbol û Nîgdeyê jî 2 kes hatine kuştine. Pûlis, li Stenbolê tenê 52 şeşderb girtine.

Bêyî li bajarên Tirkiyê, li Ewrûpayê jî tirkan eynî êrîşkariya xwe domandin.

Mesela li Almanya, Fransa, Mostar û Wîyanayê jî gelek bûyerên mezin dexistin, avêtin ser gelek komele û dikanên kurdan û gelek cî tahrîb kirine û şewitandine.

Li Wîyanayê êrîş birin ser sporciyên xirwatan û gelek kes ji wan birîndar kirin.
Ji ber ku psîkolojiya her tirkî êdî xera bûye, meju çelqiyaye, bi perwerdeya kemalîst û faşîst ya bi salan ji medeniyet, tolerans, xweşbînî, aqil û îzanê hatiye bidûrxistin, bûye miletekî wek gurê har, wek mirovên ne temam, dema cinê wan tê serî har dibin û êrîşî der û dora xwe dikin.

Ne dibistan tenê, masmediya tirk jî kultureke pir xerab dide civatê. Piştî serkeftina li hember xirwatan min bala xwe da çend rojanameyên wan. Aha ji we re çend nimûne:

-Fatîhên Viyana yê/Bugun
-Xwedê bi tirkî dipeyive/Taraf
-Me îşxal kir, wêran kir/Tercuman
-Viyana ket/Turkiye

Tu dibêjî qey ne maçeke futbolê lê herbek qezenc kirine.

Ji ber ku di dîroka xwe da tu carî serkeftinên wiha bidest nexistine loma jî li hember serkeftinên wiha dîn dibin, bawer nakin ku qezenc kirine.

Nazim Alpman, li ser vê harbûna tirkan ya piştî serkeftina li hember xirwatan di nivîsa xwe ya îro da gotiye:

Welatekî ku serokwezîr û serokkomarê wî “bersûc(meznûn/sanik)” be dernakeve mertebeya welatê ku herî bêtir divê meriv jê ra li çepikan xe.
Lê tirk li ber xwe nakevin, ji bo wan maf û azadiyên ferdî, demokrasî, heq huqûq vana pir ne girîng in.

Leşker herroj li siyasetmedaran siwar dibin, siyasetê li wan qedexe dikin, partiya ku li ser hukum e digrin ne girîng e, ji ber van tiştan fedî nakin.

Loma jî “sîr û pîvazên” wiha qet pozê kesî naşewitî ne.

Nivîskar Tuncer Bahçivan jî gotiye, “Li gor min divê Fatîh Terîm bibe serokwezîr. Ji ber ku kesên bi aqil problemên me çareser nekirin.”

Yanî li gor Bahçivan, di futbolê da biserketina li hember çek û xirwatan ne karê aqilan e, ancax merivên dîn dikanin serkeftinên wiha bi dest xin, loma jî divê ji bo îdareya Tirkiyê jî dînek lazim.

Bahçivan, vê daxwaza xwe li ser faraziya ku Erdogan merivekî biaqil e dike. Lê gelo bi rastî wiha ye?

Em nizanin. Ji ber ku di dest me da ne rapora dînîtiya Terîm û ne jî ya biaqiliya Erdogan heye.

Kurro ji ber bindestî û îdareya dînan hûn ketine vî halî, hûn bûne pêkenînên dinyayê.

Herkes hevza xwe ji we dike, Yekîtiya Ewrûpayê ev tam 49 sal in we wek parsekan li ber deriyê xwe daye sekinandin û we bera hundur nade.

Ji ber ku Ewrûpî dibêjin, heger ev miletê bêkultur, bêsinet û birçî bibe endamê Yekîtiya Ewrûpayê ewê malikê li me xera bikin, em nikanin zikê wan têr bikin.
Loma jî dev ji dînan berdin, ji xwe ra merivekî biaqil bibînin û ji vê feqîrî û bindestiya leşkeran xelas bibin.

Inga kommentarer:

Skicka en kommentar

PARVE BIKE